124 โสวัฒนธรรม
และการทอผ้าไหมมัดหมี่ยังมีการสืบทอดวัฒนธรรม โดยเห็นความสัมพันธ์กับ
วิถีชีวิต มีการแบ่งงานกันท�ำในครัวเรือน นอกจากนั้ น ยังเป็นผลงานที่แสดงถึงลักษณะ
นิสัยที่ ประณีต และเรียบ รัชสมบัติ (2542) ได้ศึกษาเห็ดกับวิถีชีวิตของชาวบ้าน
หัวหนอง ต�ำบลดอนหว่าน อ�ำเภอเมือง จังหวัดมหาสารคาม พบว่า แหล่งที่มา
ของเห็ดมี 2 แหล่ง คือ เกิดตามพุ่มไม้ที่ผุพัง และเห็ดที่เกิดตามพื้นดินทั้งบริเวณ
พื้นหญ้าและป่าโคก เห็ดกับวิถีชีวิตชาวบ้านมีความเกี่ยวข้องกันทั้งในด้านอาหาร
และด้านเศรษฐกิ จ จนต่อมามีแนวคิดเกี่ ยวกับเศรษฐกิจพื้นบ้ านมีการรวมตัวกัน
เพื่อขายเห็ด ซึ่งจัดในรูปแบบตลาดขายเห็ดในฤดูฝน
นอกจากนี้บุญรอด ศิริทอง (2542) ได้ ศึกษาการสานฝาบ้ านอุดม ต�ำบล
หนองไผ่ อ�ำเภอธวัชบุรี จังหวัดร้อยเอ็ด พบว่า แรงจูงใจในการประกอบอาชีพคือ
ชาวบ้านมีรายได้เพิ่มขึ้น แรงงานมีประสบการณ์ได้รับการถ่ายทอดความรู้มาจาก
บรรพบุรุษ วัสดุเป็นไม้ไผ่หาง่ายในท้องถิ่น การสานบ้านมี 2 ลาย คือ ลายคุบและ
ลายสาม สภาพการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจและสั งคม ชาวบ้านมีรายได้ หนี้สิน
ลดลง มีเงินออมมากขึ้น
ส�ำหรับพวงพะยอม เหรียญทอง (2541) ได้ศึกษาการประกอบอาชีพแบบ
พึ่งพาตนเองของเกษตรกร พบว่า เกษตรกรมี ปัญหาด้ านการประกอบอาชีพ
ที่ส�ำคัญคือทุนไม่ เพียงพอ ขาดการรวมกลุ ่มอาชี พ ผลผลิตราคาต�่ำ ขาดการ
สนับสนุนจากนักวิชาการภาครัฐและเอกชน เกษตรกรมีความต้องการประกอบ
อาชีพด้านการปลูกผักปลอดสารพิษ เลี้ยงไก่พื้นเมือง ทอผ้า และแปรรูปเกษตร
การจัดกิจกรรมแทรกแซงท�ำให้เกษตรกรมี ความรู้ในการประกอบอาชีพแบบ
พึ่งตนเองดีขึ้น มี แนวโน้มที่จะพึ่งตนเองในด้านต่างๆ มากขึ้น ลักษณะอาชี พที่มี
แนวโน้มพึ่งตนเองได้มากกว่าอย่างอื่นคือ การปลูกผักปลอดสารพิษ
บทความของ เกษม คนไว (2546) เรื่อง เฮ็ดอยู่เฮ็ดกิน : ทางออกหนี้สิน
ของชุมชนใน ได้ศึกษาเกี่ยวกับวิถีชีวิต วิธีคิดเกี่ยวกับการท�ำมาหากิน การใช้หนี้
สินของคนอีสาน จากความคิดของพ่อเล็ก กุดวงศ์แก้ว พบว่า การที่ชาวอีสานมี
หนี้สินมากมายในสังคมปัจจุบัน เพราะว่าชาวบ้านได้สูญเสียทางความคิด คือไม่