112
โสวัฒนธรรม
เนื้
อวั
วและแมลงทุ
กชนิ
ด ปลาจ่
อมที่
ท�
ำจากกุ
้
งฝอยหมั
กเกลื
อแล้
วใส่
ข้
าวคั่
ว เป็
น
อาหารยอดนิ
ยม นิ
ยมบริ
โภคข้าวจ้าว ส่วนความเชื่
อที่
มี
ต่ออาหารในชี
วิ
ตประจ�
ำวั
น
นั้
นเป็
นความเชื่
อที่
เกี่
ยวกั
บสภาพแวดล้
อมประสบการณ์
สุ
ขภาพ และเชื่
อต่
อสิ่
ง
เหนื
อธรรมชาติ
อาหารที่
ใช้
ในงานมงคลนิ
ยมอาหารที่
มี
เส้
นเพื่
อแสดงถึ
งความยื
นยาว
ส�
ำหรั
บเสริ
ม ผลเพิ่
ม (2541) ได้
ศึ
กษาข้
อมูลจากเอกสารและภาคสนาม
3 แห่
งคื
อ อ�
ำเภอเมื
อง อ�
ำเภอเขมราฐและอ�
ำเภอพิ
บูลมั
งสาหาร พบว่
า การส่
วงเฮื
อ
(การแข่งเรื
อ) เป็นกิ
จกรรมหนึ่
งในช่วงเทศกาลออกพรรษา เชื่
อว่า เฮื
อส่วงแต่ละล�
ำ
นั้
นมี
สิ่งศักดิ์สิ
ทธิ์
สถิ
ตอยู่
ดังนั้
น การขุ
ดเฮื
อส่
วงและการใช้
จึ
งมี
ความเกี่
ยวพั
นกั
บ
พิ
ธี
กรรมและความเชื่
อในทุ
กขั้
นตอน ส่
วนธิ
ดารั
ตน์
ดวงสิ
นธุ์
(2546) เรื่
อง แนวคิ
ดเชิ
ง
ปรั
ชญาที่
ปรากฏในประเพณี
แห่
เที
ยนพรรษาของประชาชนอ�
ำเภอเมื
องอุ
บลราชธานี
มีวัตถุประสงค์ เพื่อศึ
กษาแนวคิดทางอภิปรั
ชญา จริยศาสตร์ และสุนทรียศาสตร์
ทางอภิ
ปรั
ชญา ซึ่
งได้
แก่
ธรรมชาติ
ของมนุ
ษย์
และเจตจ�
ำนงเสรี
การท�
ำเที
ยนพรรษา
เป็
นการสร้
างสรรค์
ด้
านจิ
ตใจ ท�
ำให้
จิ
ตใจเป็
นสุ
ขและได้
ปั
ญญา การถวายเที
ยน
เป็
นการสร้
างบุ
ญ เพื่
อให้
ตนเองมี
ปั
ญญาและเฉลี
ยวฉลาดทั้
งในชาติ
นี้
และชาติ
หน้
า ด้
านจริ
ยศาสตร์
สะท้
อนถึ
งความคิ
ดว่
าด้
วยอุ
ดมคติ
ของชี
วิ
ตมนุ
ษย์
และ
เกณฑ์ตัดสินทางจริยธรรม ด้านสุนทรียศาสตร์คือความศรัทธา และเกณฑ์ตัดสิน
คุ
ณค่าทางสุ
นทรี
ยศาสตร์ขึ้
นกั
บความรู้สึ
กและประสบการณ์ของแต่ละบุ
คคล ส่วน
สาเหตุ
แห่
งการเปลี่
ยนแปลงมี
2 ปั
จจั
ยคื
อ ปั
จจั
ยภายในและปั
จจั
ยภายนอก ปั
จจั
ย
ภายในเกิ
ดจากความคิ
ดและค่
านิ
ยมของมนุ
ษย์
ส่
วนปั
จจั
ยภายนอก ได้
แก่
การเมื
อง
เศรษฐกิ
จ สั
งคม
สุ
ริ
ยา สมุ
ทคปติ์
พั
ฒนา กิ
ตติ
อาษา ศิ
ลปะกิ
จ ตี่
ขั
นติ
กุ
ล และจั
นทนา
สุระพินิ
จ (2540) ได้ท�ำการวิจัยเรื่อง พิธีกรรม “ข่วงผีฟ้อน” ของ “ลาวข้าวเจ้า”
จั
งหวั
ดนครราชสี
มา โดยศึ
กษาตรวจสอบ น�
ำเสนอรูปแบบและเนื้
อหาส�
ำคั
ญ
“วิ
ธี
คิ
ดของคนไทย” ในระดั
บชาติ
ตั้
งแต่
สมั
ยของรั
ชกาลที่
4 น�
ำเสนอข้
อค้
นพบ
เกี่ยวกับ “วีธีคิด” ของชาวบ้านในชนบทอีสาน พบว่า “วีธีคิด” เป็นผลผลิตทาง
ประวั
ติ
ศาสตร์
และชาติ
พั
นธุ
์
ถูกสร้
างขึ้
นเพื่
อทางการเมื
องไม่
ใช่
อยู่
ตามธรรมชาติ