104 โสวัฒนธรรม
การจัดการด้านการป้องกันโรคมากกว่าการส่งเสริมสุ ขภาพ และมีตัวแปรที่สัมพั นธ์
ต่ อการจัดการสุขภาพของชุมชน ได้แก่ การมีส่วนร่วมในการระดมทรัพยากร ความ
สัมพันธ์ ของสมาชิกในชุมชน ประสบการณ์การจัดการทรัพยากรทางด้านสุขภาพ
การได้รับสนับสนุนด้ านข้อมูลข่าวสาร การได้รับสนับสนุนด้านทรัพยากร ส่วนศิริ มา
นามประเสริ ฐ (2544) ได้ศึกษาการสนับสนุนทางสั งคมของครอบครัวและชุมชนต่อ
ผู้ป่วยเอดส์ พบว่า ครอบครัวให้การสนับสนุนต่อผู้ป่วยทั้งทางด้านอารมณ์ ข้อมูล
ข่าวสาร วัตถุสิ่งของในระดับที่ค่อนข้างสูง ส่วนชุมชนให้การสนับสนุนด้านข้อมูล
ข่าวสารมากที่สุด รองลงมาคือด้านอารมณ์ และด้านสิ่งของน้อยที่สุด ปัจจัยที่มี
อิ ทธิพลต่อการสนับสนุนทางสังคมของครอบครัวและชุมชนคือ ระดับการศึกษาของ
ผู้ป่วย ระดับความรุนแรงของโรค รายได้ของครอบครัว ความสัมพันธ์ในครอบครัว
การรับรู้ความรุนแรงของโรคในครอบครัว ความสามารถในการเผชิญปัญหา ภาวะ
วิกฤติของครอบครัว
ส่วนทิพย์สุดา พรรณสหพาณิชย์ (2545) ได้ศึกษาเรื่อง บทบาทสตรีชาวผู้ไทย
ในพิธีกรรมเหยา ต�ำบลป่าไร่ อ�ำเภอดอนตาล จังหวัดมุกดาหาร พบว่า สตรีมีบทบาท
โดยตรงในการประกอบพิ ธีกรรมรักษาผู้ป่วย เช่น การแต่งกาย การเชิญผี เจรจาต่อรอง
การรักษาแบบแพทย์ สมัยใหม่จะรักษาเฉพาะร่ างกาย ไม่ค�ำนึงถึงด้านจิตใจ แต่
บทบาทหมอเหยาจะค�ำนึงถึงองค์รวมของผู้ป่วย นับตั้งแต่ผู้ป่ วย ครอบครัว ชุมชน ซึ่ง
เป็นลักษณะการแพทย์แบบ “แม่ช่วยลูก” หรือเรี ยกว่าเป็ นการแพทย์แบบวั ฒนธรรม
สตรีสามารถท�ำได้ถ้าผ่านการคุมผีลง นอกจากนี้เยาวดี วิเศษรั ตน์ (2541) ได้
ศึกษา เรื่อง ภูมิปัญญาพื้นบ้านในการบ�ำบัดรักษาความเจ็บป่วยของผู้ไทยบ้ าน
ดงยาง ต�ำบลห้องแซง อ�ำเภอเลิ งนกทา จังหวัดยโสธร พบว่า บุคคลที่เข้าร่วมใน
การรักษา มีหมอพื้นบ้าน ผู้เจ็บป่วย และญาติ เครื่องบูชา สมุนไพร และเวทมนต์
คาถา บริการได้ทุกวันเวลา สถานที่ใช้บ้านของผู้ป่วยและบ้านของหมอพื้นบ้าน ส่ วน
คติความเชื่อนั้น ชาวบ้านเชื่อว่า การเจ็บป่วยมาจากธรรมชาติและเหนือธรรมชาติ
และเชื่อว่าหมอพื้นบ้านจะช่วยบ�ำบัดรักษาได้ เช่นเดียวกับประไพ เจริงบุญ (2540)
ได้ศึกษาเรื่อง การผสมผสานวั ฒนธรรมชาวไทย-ลาว และชาวไทย-เขมร ในพิธี