งานวิจัยวัฒนธรรมภาคอีสาน 103
วิชาอาคมเกี่ยวกับการรักษาโรคหรือทั่วไปเรียกว่า “หมอพื้นบ้าน” ส่วนความเชื่อใน
การรักษานั้น พบว่า มี 2 ประเด็น คือ ลูกกรูจะเชื่อในเวทย์มนต์คาถา ตัวยา เชื่อต่อ
เวลาและสถานที่ที่ใช้ในการรักษา
เช่นเดียวกับประสาน สิงห์ทอง (2540) ได้ศึกษาเรื่อง การเคี้ยวหมากในวิถี
ชีวิตของชาวผู้ไทย ต�ำบลหนองสูง อ�ำเภอหนองสูง จังหวัดมุกดาหาร โดยศึกษา
องค์ประกอบพฤติกรรมการเคี้ยวหมาก และความสัมพันธ์ของวัฒนธรรมการเคี้ยว
หมากกับวิถีชีวิตของชาวผู้ ไทย ต�ำบลหนองสูง พบว่า เพศหญิงเคี้ยวหมากมากกว่ า
เพศชาย เครื่องประกอบการเคี้ยวหมาก ได้แก่ หมาก พลู แก่นคูน ยาเส้น นวด
และสีเสี ยด ส่วนอุปกรณ์ ได้แก่ กระบอกปูน มีดสนาก ตลับนวด และตะบันหมาก
สิ่งเหล่านี้จะจัดวาง ไว้บนขั นหมาก ส่วนความสั มพั นธ์ของวัฒนธรรมการเคี้ยวหมาก
กับวิถีชีวิตมี 2 ลั กษณะ คือ ในวิถีชีวิต พบว่า จะเคี้ยวหมากหลังรับประทานอาหาร
และประเพณีพิธีกรรม
นอกจากนี้รุ่ งทิพย์ ชาญชัยศิริกุล (2546) ได้ศึกษาสตรีแม่บ้านในชุ มชน
วัฒนธรรมเขมรกับบทบาทการดูแลรักษาสุขภาพ : กรณีศึกษาบ้านตลุงเก่า ต�ำบล
โคกม้า อ�ำเภอประโคนชัย จังหวัดบุรีรัมย์ งานชิ้นนี้ ศึกษาสตรีแม่บ้านในชุ มชน
วัฒนธรรมเขมรกับบทบาทรักษาสุขภาพ : กรณีศึกษาบ้านตลุงเก่า ต�ำบลโคกม้า
อ�ำเภอประโคนชัย จังหวัดบุรี รัมย์ พบว่ าบทบาทของผู้หญิงที่เป็นแม่บ้ านในชุมชนถูก
ก�ำหนดโดยปัจจัยทางสรีรวิทยา (Sex) ปัจจัยทางสังคมวัฒนธรรม (Gender) ที่มี การ
ผสมผสานกันอย่ างลึกซึ้งในการเป็นผู้มีบทบาทส�ำคัญในการดูแลสุขภาพทั้งด้าน
การส่งเสริ มและการป้ องกันสุ ขภาพในสภาวะร่างกายที่ปกติเพื่ อให้ร่างกายมี
ความสมบูรณ์แข็งแรงอยู่เสมอ และมีบทบาทในการดูแลรักษาเมื่อเจ็บป่วยโดยใช้
องค์ความรู้และประสบการณ์ที่สั่งสมอยู่ ในความคิด ที่ ได้รับการถ่ ายทอดมาจาก
วัฒนธรรมเขมร เป็นแนวทางในการแก้ไขปั ญหาทางสุ ขภาพ และบทความของ
ไพรวัลย์ เตชะโกศล, สมศักดิ์ ศรีสันติสุขและบัวพันธ์ พรหมพักพิ ง (2547) เรื่อง การ
จัดการสุขภาพของชุมชนในจังหวัดขอนแก่น พบว่า การจัดการสุขภาพของชุมชน
อยู่ในระดับที่ มากคิดเป็นร้อยละ 69.8 สามารถแยกเป็นหลายด้าน ได้แก่ ชุมชนมี