218 ถกเถียงวัฒนธรรม
ที่หลากหลายตามฐานทรัพยากรการท่องเที่ยวของชุมชนนั้นๆ เช่น การท่องเที่ยว
เชิงนิเวศ การท่องเที่ ยวเชิงวัฒนธรรม การท่องเที่ยวเชิงเกษตร โฮมสเตย์ เป็นต้น
ทั้งนี้ งานวิจัยชุมชนในระดับพื้นที่ได้แสดงให้เห็นถึงภาพที่มีความแตกต่าง
กั นออกไปอันเป็นผลสืบเนื่องจากการน�ำการท่องเที่ยวเข้ามาในฐานะของเครื่องมือ
การพัฒนา โดยในระยะแรกเราอาจพบว่าการเปลี่ยนแปลงภายในชุมชนเนื่องจาก
การพัฒนาการท่ องเที่ยวเป็นไปในรูปแบบของการตั้งรั บอิทธิพลจากภายนอก
ซึ่ งในหลายกรณีได้น�ำไปสู่การเปลี่ยนแปลงบริบททางสังคมและวัฒนธรรมของ
ชุ มชนลงไปในระดับลึก รวมทั้งอาจส่ งผลกระทบต่อความอยู่รอดของมรดกทาง
ธรรมชาติและวัฒนธรรมของชุมชนไปอีกในระยะยาว แม้ กระนั้น การท่องเที่ยวก็
ยั งถูกตีความในฐานะของเครื่ องมือที่สามารถก่อให้เกิดผลได้ใน 2 ด้าน ทั้งด้านบวก
และด้านลบ มากกว่าที่จะถูกมองเฉพาะในด้านลบเพียงอย่างเดียว ด้วยเหตุนี้เอง
ในเวลาต่อมา จึ งได้เกิ ดความพยายามของชุมชนเองที่จะจัดการให้การท่องเที่ยว
เข้ามาก่อให้เกิ ดประโยชน์ต่อชุมชนได้อย่างแท้จริง รวมถึงความพยายามในการ
ควบคุมและลดผลกระทบในด้านลบต่างๆ ที่อาจจะเกิดขึ้น อย่างไรก็ตามเมื่ อ
มองจากภาพรวม อาจพบว่าการท่องเที่ยวก็ยังเป็นปัจจัยที่เกื้อหนุนต่อการพัฒนา
ได้มากกว่าการสกัดกั้นอยู่ดี โดยเฉพาะเมื่อน� ำมาปฏิบั ติได้อย่ างถูกต้องและ
เหมาะสม การท่องเที่ยวจะเป็นสิ่งที่ช่วยสนั บสนุนชุมชน วัฒนธรรม สภาพแวดล้อม
และระบบเศรษฐกิ จของท้องถิ่น ในขณะเดียวกันก็สามารถสร้ างความสนใจและ
ดึงดูดใจให้กับนักท่องเที่ยวไปในเวลาเดียวกั นได้ด้วย จากข้อสรุปดังกล่าว อาจะน�ำ
ไปสู่ประเด็นส�ำคัญในการผลิตงานวิจัยในอนาคตเกี่ยวกับ วัฒนธรรมกับการพัฒนา
ในประเด็ นของการท่องเที่ยวโดยอาจค�ำนึงถึงหลักการส�ำคัญดังต่อไปนี้
ก. การบริการจัดการท่องเที่ยวที่มาจากรากฐานภายใน (inward-
oriented)
ความส� ำคัญของหลักการนี้อยู่บนพื้นฐานที่ว่า แนวคิดของการบริหารจัดการ
สภาพแวดล้อมธรรมชาติและทางวัฒนธรรมเพื่อการท่องเที่ยวของชุมชนเป็ นสิ่งที่