งานวิจัยวัฒนธรรมภาคกลาง 221
อย่างไรก็ตาม รูปแบบการจั ดการท่องเที่ยวในกรอบขนาดย่อยที่ด�ำเนินการ
โดยชุมชนเองตามที่กล่าวไว้ข้างต้นก็ อาจไม่ช่วยให้ชุมชนได้บรรลุเป้าหมายของ
ยุทธศาสตร์การพัฒนาเสมอไป โดยเฉพาะเมื่อมองในประเด็นที่ว่ า รูปแบบดังกล่าว
มักมีข้อจ�ำกัดในการก่อให้เกิดรายได้เข้าสู่ชุมชนภายในระยะเวลาอันสั้น นอกจากนั้น
ความรู้ในระดั บกว้างและทั กษะในทางธุรกิจเกี่ยวกั บการบริหารจัดการและ
การตลาดของชาวชุมชนท้องถิ่นก็เป็นสิ่งจ�ำเป็นเพื่อจัดการกิจกรรมประจ� ำวันต่างๆ
ให้สามารถลุล่วงไปได้ ด้วยดี ดังนั้น จึงไม่น่าแปลกใจนักที่จะพบว่าการจั ด
การท่องเที่ยวในรูปแบบของชุมชนอาจไม่ ได้น�ำไปสู่ความยั่งยืนทางเศรษฐกิจของ
ชุมชนในระยะยาว หากจะให้ ชุมชนสามารถหาวิ ธีการเหมาะสมในการจั ดการ
ทรัพยากรการท่องเที่ยวของชุมชนอย่างยั่งยืนโดยควบคู่ไปกับฐานทรัพยากรและ
ศักยภาพที่มีอยู่อย่างจ�ำกัด การเปิดรับกลยุทธ์ที่หลากหลายเพื่อการพัฒนาจึงเป็นสิ่ง
จ�ำเป็นอย่างยิ่ง ซึ่งอาจรวมไปถึงการผสมผสานรูปแบบของการท่องเที่ยวแบบปกติ
และแบบทางเลือกเข้าด้วยกัน ทั้งนี้ควรค�ำนึงถึงหลักที่อยู่บนพื้ นฐานความจริงว่า
ไม่ว่าการท่องเที่ยวรูปแบบใดจะถูกน�ำมาใช้กั บชุมชนก็ตาม ต่างต้องเผชิญกั บ
ผลกระทบที่ย่อมเกิดขึ้นตามมาอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ทั้งสิ้น แต่ในความพยายามที่
จะให้ชุมชนได้เข้ามามีส่วนร่วมจัดการท่องเที่ยวย่อมส่งผลดีในแง่ของการกระจาย
รายได้ไปยังสมาชิกต่างๆ การลดความไม่เท่าเทียมกัน การปรับปรุงคุณภาพชีวิต
ของชาวชุมชนท้องถิ่น ช่วยเสริมสร้างพัฒนาทักษะทางธุรกิจที่จ�ำเป็น และลดอัตรา
การอพยพย้ายถิ่นเข้าสู่เมืองใหญ่ได้
ค. การให้ชุมชนเป็นผู้มีบทบาทในการพัฒนารูปแบบและ
การจัดการท่องเที่ยว
นอกจากความพยายามในการแสดงบทบาทต่อพัฒนาการด้านการท่องเที่ยว
ชาวชุมชนยังสามารถแสดงออกเพื่ อโต้ตอบรูปแบบการจั ดการที่ไม่เหมาะสม
บางประการในอาณาเขตพื้นที่ ของชุมชนได้เช่นกั น ซึ่งระดับของการแสดงออกอาจ
มีความแตกต่างกันออกไป โดยที่บางชุมชนอาจเลือกใช้วิ ธีการคัดค้านอย่ างเปิดเผย