งานวิจัยวัฒนธรรมภาคกลาง 223
ให้ชุมชนสามารถประเมินเปรียบเทียบผลได้และผลเสียที่เกิดขึ้นระหว่างกลุ่มต่างๆ
ที่เกี่ ยวข้องด้วย
ด้วยเหตุนี้ การศึกษาในแง่มุมของการสร้างความเข้มแข็งให้กับชุมชนในการ
บริหารจัดการทรัพยากรการท่องเที่ยวผ่านโครงการ/กิจกรรมต่างๆ เช่น หลักสูตร
ฝึกอบรม การให้บริการข้อมูลข่าวสาร รวมถึ งการได้มีส่วนร่วมในกระบวนการ
ตัดสินใจ ทั้งในช่วงเวลาก่อนและระหว่างที่ชุมชนได้รับน�ำการท่ องเที่ยวเข้ามา
โดยเฉพาะในประเด็นด้านความครอบคลุมทั่วถึงของการจัดกิจกรรมไปยั งตัวแทน
ของกลุ่มต่างๆ ที่อยู่ในชุมชน นอกจากนั้น การสร้างความเข้มแข็งในที่นี้ยังรวมไปถึง
การส่งเสริมให้สมาชิกภายในชุมชนเกิดความมั่นใจในศักยภาพของตนเองในการ
มีส่วนร่วมอย่างเท่าเทียมกันและก่อให้ เกิดประโยชน์สูงสุดร่ วมกัน โดยเฉพาะ
การปลูกฝังความรู้สึกตระหนักถึงคุณค่าในตนเองระหว่างสมาชิกของชุมชนเป็น
สิ่งจ�ำเป็นอย่างยิ่งในกรณีที่การท่องเที่ยวถูกมองว่าเป็นสิ่งที่ช่วยก่อให้เกิ ดประโยชน์
ซึ่งจะต้ องดึงชาวชุ มชนให้เข้ าไปมีส่วนร่วมในทางใดทางหนึ่ง เพื่อให้พวกเขา
สามารถจะแสดงบทบาทได้เพิ่มขึ้นนอกจากในฐานะของผู้ ที่ต้องรอรับประโยชน์
จากอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวเพียงอย่างเดียวเท่านั้น
(2) สนับสนุนการมีส่วนร่วมเชิงรุกของชุมชน
แม้ ว่าในปัจจุบันมีหลายฝ่ายที่เกี่ยวข้องได้เริ่มตระหนักในความส�ำคัญ
ของการมีส่วนร่วมของชุมชนท้องถิ่นในการบริหารจัดการทรั พยากรการท่องเที่ยว
แต่เมื่อพิจารณาลงในมิติเชิงลึกมักจะพบว่า เป็นแนวคิ ดที่เป็นประโยชน์ในด้านการ
ประชาสัมพันธ์เป็นหลั กโดยอาจไม่ได้ น�ำไปสู่วิธีการปฏิ บัติได้อย่างแท้จริง ดังนั้น
ประเด็นต่อมาที่สมควรพิจารณาอย่างยิ่งอยู่บนพื้นฐานที่ว่าชุมชนควรจะมีบทบาท
ในการมีส่วนร่วมเชิงรุกโดยไม่กันชาวชุมชนออกจากการจัดโครงการ/กิจกรรมที่
ก่อให้เกิ ดผลกระทบด้านใดด้านหนึ่ งกับชุมชน ในกรณีนี้ แนวทางหนึ่งที่สามารถ
น�ำมาใช้ได้ก็คือ จะต้องแน่ใจว่า ชุมชนได้มีส่วนร่วมในกระบวนการด�ำเนินงานศึกษา
วิจัยต่างๆ ที่ เกิดขึ้นเช่น การน�ำเยาวชนในท้องถิ่นเข้ามาร่วมเป็นผู้ช่วยนักวิจัยในการ
เก็บข้อมูลที่เกี่ยวข้องกับชุมชนซึ่งย่อมจะเป็นประโยชน์ช่วยให้นักวิจัยได้เข้าถึงข้อมูล