งานวิจัยวัฒนธรรมภาคกลาง 125
อย่างไรก็ตาม ข้อมูลเกี่ยวกับประเพณีเหล่านี้ในชุมชนพวนต่างๆ ได้ บ่งบอก
ว่าในแต่ละท้องถิ่นประเพณีแต่ละประเพณีมีความส�ำคัญไม่เหมื อนกัน บางประเพณี
ส�ำคัญมากในชุมชนหนึ่ง แต่ส�ำคัญน้อยในอีกชุมชนหนึ่ง แต่ผู้เขียนไม่ อาจจะ
วิเคราะห์สาเหตุได้เพราะงานเหล่านี้มีจุดเน้นไม่เหมือนกันและมีปัญหาในแนวทาง
การศึกษาที่มุ่ งเน้นพรรณนาพิธีกรรมมากกว่าวิเคราะห์ความส� ำคัญของพิธีกรรม
นอกจากนี้ดูเหมือนว่าประเพณีดั้งเดิมจะลดความส� ำคัญลงในขณะที่ประเพณีหรือ
พิธีทางพุทธศาสนาจะมีความส�ำคัญมากขึ้น (เปรมทิพย์ พงษ์ นิล 2547) แต่หลักฐาน
ยังไม่ชัดเจนเพียงพอที่จะสังเคราะห์อย่างเป็นระบบได้
การเรียนรู้ทางสังคมวัฒนธรรมและชาติพันธุ์เป็นประเด็นที่แทบไม่มีนักวิจัย
คนใดที่ศึกษาลาวพวนแสดงความสนใจศึกษา ทั้งที่มีความส�ำคัญต่อความเข้าใจ
ชาติพันธุ์ ชนกลุ่มน้อยน่าจะเป็นประเด็นที่ควรจะได้มีการศึกษา เพราะว่าชุมชน
“พวน” เป็นชุมชนส่วนหนึ่งของสังคมใหญ่ซึ่งเป็ นไทยภาคกลาง “พวน” จ�ำเป็น
ต้องเรียนรู้ทั้งแบบ “พวน” และแบบ “ไทยภาคกลาง” จึงน่าจะเป็นประเด็นที่
ควรพิจารณาท�ำความเข้าใจด้วย
งานศึกษาลาวโซ่งมีเรื่องเกี่ยวกับระบบเศรษฐกิจมากกว่าในงานศึกษาพวน
แม้ว่าจะไม่มีงานที่เน้นการศึกษาเศรษฐกิจโดยตรง อาชีพส่วนใหญ่ของลาวโซ่งจะ
เป็นการเกษตรกรรมซึ่งมีทั้งการท�ำนา ท�ำไร่ เช่น ท�ำไร่อ้อย เก็บของป่า จับปลา และ
จักสาน ในบางชุมชนมีการเลี้ยงวัว การเลี้ยงกุ้ง และการทอผ้ าด้วย นับว่าในแต่ละ
ชุมชน มีอาชีพที่ หลากหลายผสมผสานกันไปตามลักษณะทรัพยากรในท้องถิ่น และ
บางงานได้ชี้ให้เห็นว่าเริ่มมี คนรุ่นหลังรั บราชการกันบ้าง (น�ำพวัลย์ กิจรักษ์กุล 2536)
ฉวีวรรณ ประจวบเหมาะ และวรานันท์ วรวิศว์ (2543) ได้พยายามชี้ให้เห็น
ว่าชีวิ ตเศรษฐกิจของลาวโซ่ งที่หนองเลา (ชื่อเดิมของหนองปรง) จังหวัดเพชรบุรี
ได้มีการเปลี่ยนแปลงไปมากพอสมควรซึ่งผู้อาวุโสลาวโซ่งบางคนบอกว่าชีวิตลาวโซ่ง
ดั้งเดิ มมีความเรียบง่ายและเพียงพอในตัวเอง ไม่ต้องซื้อของคนอื่นกิน แต่ในปัจจุบัน
ต้องพึ่ งพาตลาดทั้งในการบริโภคและผลิต ลาวโซ่งที่นี่ก็เหมื อนลาวโซ่งที่อื่นๆ