34 สืบโยดสาวย่าน
การสังเคราะห์งานเอกสารซึ่งครอบคลุมถึงวิทยานิพนธ์ งานวิจัย บทความ
และหนังสือครั้งนี้ ผู้ศึกษาเริ่มจากจ�ำแนกกลุ่มของงานดังกล่าวตามประเภทโดย
เน้นฐานความรู้หรือเนื้อหาจากงานบรรณนิทัศน์ ที่ศึกษามาแล้ว (ชวน เพชรแก้ว
และพิทยา บุ ษรารัตน์, 2548) เป็นแนวทาง ภายหลังจากได้กลุ่มเนื้อหาได้คัดเลือก
งานในแต่ละกลุ่มที่ โดดเด่นเพื่อใช้วิเคราะห์ ส�ำหรับการสังเคราะห์และประเมินได้ให้
ความส� ำคัญกับการศึกษาความคิดที่อยู่เบื้องหลังของงานเอกสารนั้นๆ มากกว่าการ
มองเทคนิควิธี กฎเกณฑ์หรือแนวคิดใดแนวคิดหนึ่ง อีกทั้งพิจารณาวิธีการเชื่อมโยง
ความคิดในงานกลุ่ มเดียวกันว่ามีความเกี่ยวข้องสัมพั นธ์กันอย่างไร นอกจากนี้
ผลงานในแต่ละกลุ่ มได้พิจารณาจุดเด่นและจุดด้ อย อีกทั้งพยายามหาข้อจ�ำกัดและ
จุ ดอ่อนในงานแต่ละชิ้น เพื่อจะได้หาแนวทางแก้ไขต่อไป และในการประเมิ น จะไม่
ยึดติดอยู่กับคุณค่าใดคุณค่าหนึ่ง แต่เน้นความหลากหลายในการใช้วิธีการต่างๆ
โดยพิจารณาพื้นฐานหรื อบริบทของงานแต่ละชิ้นว่ามีลักษณะเฉพาะท้องถิ่นหรือ
สั งคมนั้นว่าตั้งอยู่บนพื้นฐานอะไรและด�ำรงอยู่ในวัฒนธรรมนั้นได้อย่างไร อีกทั้งเป็น
อยู่ในสภาพใด ทั้งนี้เพื่อการเข้าใจงานที่ประเมินได้อย่างลึ กซึ้งอีกด้วย
ในการสั งเคราะห์และประเมินวิธีวิ ทยาเริ่ มต้ นจากพิจารณาวิธีการเข้าถึง
ปัญหาแบบต่างๆ ว่าใช้วิธีการอะไร มีความชั ดเจนในการใช้วิธีการดังกล่าวเพี ยงใด
การดูความชัดเจน ใช้วิธีการพิจารณาจากเครื่องมือที่ใช้ในการศึกษาเป็นประเด็น
ส� ำคัญ นอกจากนี้ยังพิจารณาว่าวิธีวิทยาที่น�ำมาใช้ ในเอกสารนั้นๆ ได้แสดงถึงการ
ปรับเปลี่ยนกระบวนทัศน์ต่างๆ อย่างไร โดยเฉพาะกระบวนทัศน์ที่ว่าด้วยความหมาย
ทางวัฒนธรรมและทิ ศทางของความเชื่อมโยงกับศาสตร์ด้านอื่นๆ อีกทั้งยังพิจารณา
ว่ าวิธีวิ ทยาที่น�ำมาใช้ มีความพยายามหรื อไม่อย่างไรที่จะยกระดับการศึกษา
ให้หลุดออกจากแนวทางเดิม ในขั้นสุดท้ายของการสังเคราะห์และประเมินทั้งเนื้อหา
และวิธีวิ ทยา เมื่อได้ผลมาแล้วได้น�ำมาใช้พิจารณาถึงระบบคิดและภูมิปัญญาที่
ปรับเปลี่ยนในท้องถิ่นภาคใต้ด้วย