บทที่ 2
พลังความคิดและภูมิปัญญา
อร่ามรัศมิ์ ด้วงชนะ
อุดม หนูทอง
2.1 บทน�ำ
ลักษณะพื้นฐานที่ ส�ำคัญของวัฒนธรรมประการหนึ่งในหลายๆ ประการ คือ
วัฒนธรรมเป็นองค์รวมของความรู้และภูมิปัญญา ลักษณะดังกล่าวนี้ชี้ให้เห็นว่า
วัฒนธรรมนอกจากมีหน้ าที่สนองตอบต่ อความต้องการพื้นฐานของมนุษย์ และมี
หน้าที่วางกฎเกณฑ์ให้มนุษย์ ด�ำเนินชีวิตอย่างมีระเบียบแบบแผนเพื่อให้สังคมด�ำเนิน
ไปอย่างมีระบบแล้ ว วัฒนธรรมยังช่วยให้ มนุษย์ ปรับตัวเข้ากับสภาพแวดล้อม และ
เป็นพื้นฐานของการพั ฒนาด้านเทคโนโลยีเพื่ อความเจริญและความอยู่รอด (ยศ
สันตสมบัติ, 2540) วัฒนธรรมจึงเป็นสัจธรรมหรือความเป็นธรรมดาของธรรมชาติ
และเป็นจริยธรรม คือการที่มนุษย์จะต้ องปฏิบัติให้สอดคล้องกับกฎธรรมชาติ กล่าว
คือ บนฐานแห่งสัจธรรม มีเนื้ อหาสาระและมีเหตุผลตามความจริงเป็นของธรรมชาติ
ที่เป็นเหตุเป็นผลรองรับอยู่ หากขาดฐานอันนี้วัฒนธรรมก็ขาดฐานที่มั่นคง และไม่
สามารถด�ำรงอยู่ได้ยืนนาน ส่วนฐานของจริยธรรม คื อ มีความดี งามอยู่ด้วยนั้น
เป็นสิ่งที่ด�ำรงรักษาและยึดถือปฏิบัติ เป็นวิถีชีวิตของสังคม โดยมีความเหมาะสม
กับสภาพแวดล้อมของยุคสมัยและสภาพที่เปลี่ยนแปลงไปด้วย เหตุนี้วัฒนธรรมจะ
อยู่ดีมีคุ ณค่าได้ คนจะต้องมีปัญญา รู้สัจธรรมที่เป็นรากฐานของวัฒนธรรม รู้และ
เข้าใจเหตุผลแห่งการกระท�ำของตนว่ า เป็นไปเพื่ออะไร ถ้ าไม่มีเหตุผลในวัฒนธรรม