งานวิจัยวัฒนธรรมภาคใต้ 33
เนื้อหาที่สังเคราะห์และประเมินในส่วนของภาคใต้ทั้งหมดก�ำหนดไว้ 4 ด้าน
คือ พลังความคิดและภูมิปัญญา ศิลปวัฒนธรรม วัฒนธรรมกับการพัฒนา และ
อัตลักษณ์และความหลากหลายทางชาติพันธุ์ ในส่วนนี้เป็นการสังเคราะห์ด้านพลัง
ความคิดและภูมิปัญญาเท่านั้น
จากการส�ำรวจและศึกษาเอกสารวิทยานิพนธ์ รายงานวิจัย และบทความ
เกี่ยวกับวัฒนธรรมภาคใต้จากแหล่งความรู้ต่างๆ พบว่า กลุ ่มเนื้อหาด้านพลัง
ความคิดและภูมิปัญญา ซึ่งเป็นงานผลิตขึ้นในช่วง 10 ปีเศษ ที่ผ่านมาสามารถคัดสรร
ผลงานได้เกือบ 300 เรื่อง ในจ�ำนวนผลงานทั้งหมดมีเนื้อหาสาระครอบคลุมความรู้
หลายด้าน คือ ประวัติ ศาสตร์ วรรณกรรมท้องถิ่น คติชนวิทยา ภูมิปัญญาท้องถิ่น
การจัดการทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม ประวัติบุคคลและอื่นๆ เนื้อหาดังกล่าวนี้มี
งานบางชิ้นที่สามารถจั ดให้ครอบคลุมอยู่ได้ในหลายด้าน ด้วยเหตุนี้เมื่อสังเคราะห์
และประเมินในแต่ละด้าน งานดังกล่าวจึงได้ น�ำไปกล่าวถึงในทุกด้านที่เกี่ยวข้องด้วย
จากผลงานทั้งหมดที่น�ำมาศึกษา เมื่อจัดจ�ำแนกเนื้อหา เป็นงานวิทยานิ พนธ์
จ�ำนวนเกือบ 80 เรื่อง รายงานวิจัย จ�ำนวนเกือบ 20 เรื่อง บทความจ�ำนวนเกือบ
170 เรื่อง และหนังสือจ�ำนวน 5 เรื่อง ผลงานดังกล่าว แม้ว่ายังไม่มากพอตามที่
คาดหวังเอาไว้ แต่ผลงานที่ น�ำมาสังเคราะห์ทั้งหมดสามารถแสดงความเป็นพลัง
ความคิดและภูมิปัญญาได้ในระดับหนึ่งอย่างแน่นอน
ในบรรดางานศึกษาค้นคว้าวิจัยทั้งหมด พบว่า งานศึกษาด้านประวัติศาสตร์
มีจ�ำนวนมากที่สุด รองลงมา คือ วรรณกรรมท้องถิ่น คติชนวิทยา ภูมิปัญญาท้องถิ่น
การจัดการทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม และประวั ติบุคคลตามล�ำดับ จากจ� ำนวนงาน
ดังกล่าวแสดงให้เห็นว่า การที่มีผู้ศึกษาสนใจเรื่องราวในแง่มุมนี้ อาจจะเป็นเพราะ
ว่ามีข้อมูลต่างๆ ปรากฏท้าทายให้เห็นอยู่เป็นจ�ำนวนมากประการหนึ่ง อีกประการ
หนึ่งอาจเนื่องจากในช่วงเวลาสองทศวรรษที่ผ่านมานี้ มีหลั กสูตรเกี่ยวกั บวิชา
ดังกล่าวเกิ ดขึ้นเพื่อสอนในทุกระดับการศึกษา จึงมีความจ�ำเป็นต้องศึกษาค้นคว้า
เพื่อสนองต่อความต้องการดังกล่าว