งานวิจัยวัฒนธรรมภาคใต้ 299
ดื่ม และผู้เล่นการพนัน แต่บางคนมีความเห็นว่ากิจกรรมดังกล่าวเป็นการทรมาน
สัตว์ เบียดเบียนรังแกสัตว์ เป็นความโหดเหี้ยมย่างหนึ่ง เป็นการหมกมุ่นอยู่กับการ
พนันที่ ควบคู่กับการนันทนาการ
ส�ำหรับผลงานศึกษาเรื่องชนวัว (วิเชียร ณ นคร, 2542) ก็ เช่นเดียวกันมี
ทั้งการศึกษาความรู้ทั่วไป และการศึกษาเฉพาะพื้นที่ใดพื้นที่หนึ่งโดยเฉพาะ การ
ศึกษาทั่วไปเกี่ยวกับเรื่องนี้ให้ความรู้ ว่า การชนวัวเป็นกีฬาพื้นบ้านที่ นิยมกันมาก
ในภาคใต้ โดยเฉพาะจังหวัดนครศรีธรรมราช ตรัง สงขลา พัทลุง ปัตตานี ยะลา
สตูล และนราธิวาส กีฬาชนิดนี้ชาวภาคใต้น่าจะรับมาจากโปรตุเกส เช่นเดียวกับ
การรับวิธีการท�ำเครื่องถม และการมีวัฒนธรรมตลาดนัด ซึ่งได้ติดต่อค้าขายกันมา
แต่โบราณ ในระยะแรกคงเป็นการน�ำมาชนกั นเพื่อความสนุกสนานเพียงอย่างเดียว
แต่ต่อมากลายเป็นการพนันประเภทหนึ่ง ทางราชการได้มีการควบคุ มให้มีบ่อนชน
วัวที่ถูกต้องตามกฎหมาย สนามชนวัวได้ก�ำหนดกติกาส�ำหรับกีฬานี้โดยตรง การ
ชนวัวมักจัดให้มีขึ้นในงานเทศกาลต่างๆ ส�ำหรับในช่วงปกติจะชนวัวเดือนละหนึ่ง
ครั้งเท่านั้น ส�ำหรับงานศึกษาที่ศึกษาเฉพาะพื้นที่ได้ศึกษา วัฒนธรรมกีฬาชนวัว
จังหวัดสงขลา โดยมุ่งศึกษา การคัดเลือกพันธุ์ การเลี้ยงและการบ� ำรุงรักษา การชน
วัว และกติกาการชน การคัดเลือกพันธุ์พิ จารณาจากรูปร่างลักษณะ ชั้นเชิงการชน
และพันธุ์ประสม การเลี้ ยงและการบ�ำรุงรักษารักษาให้ความรู้เกี่ยวกับท�ำเลที่เลี้ยง
การท�ำคอก อุปกรณ์การเลี้ยง อาหารที่ใช้เลี้ยง การฝึกซ้อมและการดูแลอย่างใกล้
ชิด ส่วนการชนวัวและกติกาการชนวั ว ให้ความรู้เรื่องสนามชนวัว กติ กาชนวัว และ
ผู้ชม นอกเหนือจากประเด็นการศึกษาดังกล่าว ยังให้ความรู้อื่นๆ ที่ เกี่ยวข้อง คือ
ความเชื่อเรื่องลักษณะของวัว ความเชื่ อเรื่องพิธีกรรม ความเชื่อเรื่องอาหาร เป็นต้น
นอกจากนี้ยังให้ความรู้ด้านภาษาที่เกี่ยวข้อง เช่น ค�ำว่าขวัญวัว โหนด เป็นต้น และ
ยังให้ความรู้ว่ากีฬาวัวชนได้ท�ำให้เกิดอาชีพต่างๆ เช่น อาชีพเลี้ยงวัวชน อาชีพตัด
หญ้าขาย อาชีพการตั้งสนาม และด�ำเนิ นการแข่งขัน เป็นต้น
ในกลุ่มวิถีชีวิต ยังมีผลงานศึกษาค้นคว้า ที่ครอบคลุมถึง เรื่องอาหาร ยา