งานวิจัยวัฒนธรรมภาคใต้ 235
คือ ต้องการให้มีป้ายบอกราคา
ส�ำหรับงานวิจัยเชิ งคุณภาพ 4 เรื่อง มี การรวบรวมข้อมูลจากเอกสาร และ
เก็บข้อมูลจากภาคสนาม ใช้แบบสอบถาม และการสนทนา งานกลุ่มนี้ได้แก่ การ
จัดการท่องเที่ยวแบบโฮมสเตย์ เพื่อการอนุรั กษ์สิ่งแวดล้ อมและวิถีชุมชน : กรณี
ศึกษาชุมชนเกาะยาวน้อย จังหวัดพั งงา (วิ ชชุตา ให้เจริญ, 2544) งานชิ้นนี้กล่าว
ถึง การจัดการท่องเที่ ยวแบบโฮมสเตย์ของชมรมประมงพื้นบ้านเกาะยาวน้อย
มีหลักการส�ำคัญ คือ ต้องไม่มุ่งหวังรายได้เป็นหลัก ต้องสร้างจิ ตส�ำนึกในการอนุรักษ์
ทรัพยากรธรรมชาติ ควรมีการคัดสรรนักท่ องเที่ยวที่ เคารพต่อธรรมชาติ และวิถีชีวิต
ชุมชน พยายามผสานให้การประกอบอาชีพ การอนุ รักษ์ทรัพยากรธรรมชาติ และ
การท่องเที่ยวเป็นเรื่ องเดียวกัน และมีการกระจายรายได้จากการท่องเที่ ยวอย่าง
โปร่งใสและเป็นธรรม กระบวนการด�ำเนินงาน ประกอบด้วย การวางแผนงาน การ
จัดสายงาน การด�ำเนิ นงาน และการควบคุมการด�ำเนินงาน กระบวนการดังกล่าว
สามารถกระตุ้นและสร้างจิตส�ำนึกแก่นักท่องเที่ยว และคนในชุมชนให้หันมาร่วม
มือกันอนุรั กษ์สิ่งแวดล้อมและวิถีชุมชนตามแนวทางของการท่องเที่ยวแบบยั่งยืน
วิถีชีวิ ตชาวบ้านแถบลุ ่มแม่น�้ำพุ มดวงหลังจากการสร้างเขื่อนรัชชประภา (สมคิด
รัตนพันธุ์, 2544) งานชิ้นกล่าวถึงวิ ถีชีวิ ตชาวบ้านก่ อนการสร้างเขื่อนรัชชประภา
ว่า เดิมสังคมที่นี่เป็นเป็นสังคมปิดมีความมีความเอื้ออาทรระหว่างคนกับคน และ
คนกับทรัพยากรธรรมชาติที่อุดมสมบูรณ์ ตั้งถิ่นฐานอยู่รวมกันเป็นกลุ่มตามอาชี พ
มีวัฒนธรรมประเพณีที่ดีงาม และปกครองแบบเครื อญาติ แต่การเป็นสังคมปิดท�ำให้
ชุมชนมีความ ล้าหลังกว่าชุ มชนอื่น เพราะการคมนาคมกับสังคมภายนอกมีความ
ยากล�ำบาก และการเข้าถึงข้อมูลข่าวสารล่าช้า หลังการสร้างเขื่อนวิถีชาวบ้านได้
เปลี่ยนแปลงไป ทรั พยากรป่าถูกท�ำลาย แม่น�้ำพุมดวงเริ่มเน่าเสีย น�้ำในแม่น�้ำบริโภค
ไม่ได้ สัตว์น�้ำลดลงอย่างรวดเร็ว ชาวบ้ านบางส่วนไร้ที่ดินท�ำกินต้องอพยพย้าย
ถิ่น ขายแรงงานในโรงงานอุตสาหกรรม การผู้คนเห็ นแก่ตัวและเอาตัวรอดมากขึ้น
จิตวิญญาณในการดูแลทรัพยากรธรรมชาติลดลง การสืบทอดประเพณีเก่าๆ เช่น
การแข่งเรือในแม่น�้ำพุมดวงและการคมนาคมทางน�้ำที่ตลาดท่าขนอนหมดไป การใช้