งานวิจัยวัฒนธรรมภาคใต้ 161
อพยพโยกย้ายและการตั้งถิ่นฐาน แหล่งที่พักอาศัย และจ�ำนวนประชากร ครอบครัว
เครือญาติ และการจัดระเบียบสังคม บางประเด็นมีทั้งที่ศึกษาเฉพาะและสอดแทรก
ตามผลงานอื่นๆ ดังเช่น
ด้านประวัติศาสตร์ความเป็นมาของกลุ่มชาติพันธุ์ชาวเลจากการประมวลผล
งานที่ท�ำการศึกษามีหลายทัศนะ เช่น ข้อสันนิษฐานที่ว่า ชาวเล หรือชาวน�้ำ เป็นชื่อ
เรียก ชนพื้ นเมืองเดิมพวกหนึ่งของมลายูที่ยังเหลืออยู่โดยไม่กลายเป็ นมลายูไป ชน
พวกนี้อพยพเข้ามาอยู่ในแหลมมลายูสมัยดึกด�ำบรรพ์ก่อนมลายู แบ่งเป็น 2 พวก
คือ โอรั งบูกิต (คนภูเขา) และโอรังลาอุด (คนทะเล)
เส้นทางที่ ชาวเลอูรักลาโว้ยอพยพโยกย้ายเข้ามาตั้งหลักแหล่งในไทย เริ่ม
จากชนเผ่าอินโดนีเซียอพยพสู่เกาะบอเนียวเกิดเผ่าดยัคใช้ชีวิตร่อนเร่ท�ำมาหากิน
ในทะเลตามแนวหมู่เกาะเรื่อยมาจนถึงแหลมมลายู บางกลุ่มขึ้นฝั่งเป็นชนพื้นเมือง
มลายู บางกลุ่มผ่ านช่องแคบมะละกาสู่ทะเลอั นดามัน ในฉายาใหม่ว่า “ยิปซีทะเล”
แยกกันอยู่ แบ่งเป็นกลุ่มย่อย กลายเป็นพลเมืองชาวเกาะพวกแรกบนเกาะภาคใต้
ฝั่งตะวันตกของไทย (เจน จรจัด(นามแฝง) : 2552) ผลงานอีกเรื่ องกล่าวถึงชาวน�้ำ
เกาะอาดังว่า น่าจะเป็นบรรพบุรุษของชนชาติมลายูผสมกับชาติอื่นๆ ในระหว่าง
เกาะชวา สุมาตรา (ประพนธ์ เรื องณรงค์ : 2517) นอกจากนั้น ยังพบหลักฐานว่า
ชื่อเกาะ ภูเขา และทะเล ในย่านทะเลอั นดามันที่ปรากฏในปัจจุบัน ส่วนใหญ่เป็น
ภาษาชาวเลแทบทั้งสิ้น จึงสันนิษฐานได้ ว่าในอดีตชาวเลเป็นกลุ่มชนที่ อพยพเร่ร่อน
เข้ามาท�ำมาหากินบริเวณเกาะลันตาก่อนกลุ่มชนอื่น (อาภรณ์ อุกฤษณ์ : 2530)
ส�ำหรับกลุ่มมอแกลน (มอแกนบก) ซึ่งเป็นชนพื้นเมืองดั้งเดิมนั้น ความทรง
จ�ำเกี่ยวกับความรู้และประวัติต่างๆ ก�ำลังเสื่อมถอยอย่างรวดเร็ว เพราะไม่ได้รับการ
สืบทอด ประกอบกับคนเฒ่าคนแก่ที่มีความรู้มีประสบการณ์ก็ค่อยๆ จากไป เรื่อง
ราวและความรู้ของชาวมอแกลนในประเทศไทยดูจะน้อยที่สุดเมื่อเทียบกับชาวเล
กลุ่มมอแกน และอูรักลาโว้ย เพราะเป็นกลุ่มที่ได้รับความสนใจน้ อยที่สุด เนื่องจาก
หมู่บ้านไม่ได้ตั้งอยู่ในแหล่งท่องเที่ยวหรือมี ผู้คนภายนอกให้ความใส่ใจ ดังนั้นจึงไม่มี
ผลงานที่ระบุชัดว่า บรรพบุรุษของชาวเลกลุ่มมอแกลน (มอแกนบก) มาจากไหน