14 สืบโยดสาวย่าน
ศึกษาค้นคว้าวิจัยวัฒนธรรมภาคใต้เกิดขึ้นเป็นจ�ำนวนมาก ผลงานดังกล่าวได้สร้าง
องค์ความรู้เกี่ยวกับวัฒนธรรม และน�ำไปใช้ประโยชน์ในการพัฒนาท้องถิ่น ท�ำให้เกิด
ความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับปัญหาวัฒนธรรม และส่ งผลต่อการเปลี่ยนแปลงด้ าน
การพัฒนาอย่างกว้างขวาง แต่ความรู้ก็ยังอยู่ในสภาพกระจัดกระจาย อีกทั้งยังมี
ข้อขัดแย้งและความเข้าใจที่แตกต่างกั นอยู่ไม่น้อย ทั้งนี้เพราะยังขาดการประมวล
และการสังเคราะห์ภาพรวมขององค์ความรู้เหล่านั้ น ท� ำให้ยากต่อการพัฒนางาน
ศึกษาค้นคว้าวิจัยวัฒนธรรมในอนาคต เพื่อต่อยอดความรู้ให้เกิดพลังความคิ ดและ
เป็นสติ แก่สังคมได้อย่างแท้จริง อีกทั้งท�ำให้งานศึกษาค้นคว้าวิจัยวัฒนธรรมภาคใต้
จ�ำนวนมากยังคงมีเนื้อหาซ�้ำซ้อน และไม่สามารถพัฒนาวิธีวิทยาในการศึกษาให้ทัน
การเปลี่ยนแปลงที่เป็นไปอย่างรวดเร็วยิ่งขึ้นด้วย ส�ำหรับกรณีวิธีวิทยาในการศึ กษา
หรือแนวคิดทฤษฎีที่มีความหลากหลายซึ่งอาจจะขัดแย้งหรือไปกันได้บ้างก็อยู่ใน
ลั กษณะที่ไม่เป็นหมวดหมู่ชัดเจน ในส่วนนี้จึงมีความจ�ำเป็นที่จะต้องพัฒนาควบคู่
ไปด้วยเช่นกัน นอกจากนี้เมื่อพิจารณาถึงสภาพการณ์ในปัจจุบันที่ความสนใจต่อ
การประยุกต์ใช้วัฒนธรรมกับการพัฒนาในด้านต่างๆ ได้ขยายตัวอย่างกว้างขวาง
ซึ่งต่างก็มีความต้องการที่จะใช้ความรู้จากการศึกษาค้นว้าวิจัยด้านวัฒนธรรมที่มี
มาก่อนเป็นพื้นฐาน แต่เนื่องจากการขาดการประมวลองค์ความรู้ ขาดความรู้ใน
แนวคิดทฤษฎีและวิธีวิทยา จึงเป็นปัญหาอุปสรรคต่อการน�ำความรู้และข้อค้นพบ
ทางวัฒนธรรมไปประยุกต์ใช้ในการพัฒนาด้านต่างๆ ให้มีพลังได้อย่างแท้จริง
ในปีพ.ศ.2549 ได้มีการประมวลงานศึกษาค้นคว้าวิจัยเกี่ยวกับวัฒนธรรม
ภาคใต้ที่ผ่านมา พบว่า มีงานศึกษาไม่น้อยกว่า 1,000 ชื่อเรื่อง ข้อมูลจากโครงการ
ศึกษาและพัฒนางานวิจัยวัฒนธรรมภาคใต้ดังกล่าวตั้ งแต่ปี พ.ศ.2520-2549 ได้
รวบรวมเป็นบรรณานุกรมและบรรณนิทัศน์ โดยจ� ำแนกเนื้อหาไว้ 14 กลุ่ม คื อ
1) จดหมายเหตุ ประวัติศาสตร์ โบราณคดี และการเมืองการปกครอง 2) ศาสนา
ความเชื่อ ขนบประเพณี ค่านิยม และโลกทัศน์ 3) ภาษา 4) วรรณกรรม 5) ศิลปกรรม
และหัตถกรรม 6) ดนตรี การละเล่นและกี ฬา 7)การศึกษา 8) ภูมิศาสตร์ การท่องเที่ยว
และทรัพยากรธรรมชาติ 9) คหกรรมศาสตร์และการแพทย์ 10) อุตสาหกรรม
และพานิชยกรรม 11) เกษตรกรรม ประมง และปศุสัตว์ 12) เศรษฐกิจ การเงิน