12 สืบโยดสาวย่าน
เป็นสิ่งจ�ำเป็นอย่างยิ่ง บนส้นทางของการท�ำให้ทันสมัยจะต้องน�ำสิ่งใหม่มาปรับใช้
คู่ขนานกันไป พลวัตของการเรียนรู้และการปรับตัวตามเหตุปัจจัยแห่งยุคสมัยจะ
ต้องเป็นไปอย่างเลื อกสรรด้วยวิจารณญาณ มีกระแสการปรับตัวทางวัฒนธรรมให้
สอดคล้องเพื่อความอยู่รอดทั้งในปัจจุบันและอนาคต การพัฒนาตามแผนพัฒนา
เศรษฐกิ จและสังคมแห่ งชาติของประเทศที่เดินตามโลกทุนนิยมเสรีโดยรับเอาเงื่อนไข
จากภายนอกมาเป็ นระบบเศรษฐกิจ ในที่สุดก็ได้เกิดภาวะวิกฤตหลายระลอก ภาวะ
เช่ นนี้ท�ำให้ในปัจจุบันชุมชนต่างๆ ไม่น้อยหันมาสนใจเกี่ยวกับความหลากหลายทาง
ชีวภาพและความหลากหลายทางวัฒนธรรมมากขึ้น ระบบเศรษฐกิจที่สอดคล้องกับ
ศักยภาพ ทรัพยากร สังคมและวัฒนธรรม รวมทั้งความสันทัดจัดเจนที่มีอัตลักษณ์
อยู่ในสั งคมไทย หรือที่เรียกว่าเศรษฐกิจชุมชน ได้รับการน�ำมาพลิกฟื้นขึ้นในชุมชน
ของภูมิภาคต่างๆ ทั่ วประเทศ เพื่อให้สามารถช่วยตนเองและพึ่งตนเองได้ อย่างไร
ก็ ตามมิได้หมายความว่า เศรษฐกิ จ และการคงอยู่ของสังคมวัฒนธรรมของเราได้
ปลีกตัวออกจากเศรษฐกิจสังคมแบบใหม่โดยสิ้นเชิง
จ�ำเพาะภาคใต้ก็เช่นเดียวกันกั บภูมิภาคอื่ นๆ แนวทางพัฒนาประเทศที่
ผ่ านมา หลายทศวรรษให้ความส�ำคัญกับวิถีและกฎกติกาโลกตะวันตก ไม่ค่อย
สนใจหรื อท�ำความเข้าใจให้รู้ จริงในรากเหง้ าของตั วเองและวิถีของโลกตะวัน
ออก จุดเน้นการพัฒนาภาคใต้หลายประการยั งคงเป็นจุดอันตราย คือ ทิ้งราก
เหง้ าวัฒนธรรมของตน ท�ำลายทรัพยากรธรรมชาติ เชิดชูปัจเจกนิยมในทาง
เห็นแก่ ตัว เชิดชูเงินและอ�ำนาจ ลุ่มหลงการบริโภค ชิงดีชิงเด่น การปฏิบัติไม่มี
ขอบเขตของระเบี ยบหรือกฎหมายที่ แน่นอน เปิดเสรีให้คนอื่นเข้ามากอบโกย
โดยที่เราไม่มีความพร้อม ไม่มีความรู้ และความเข้มแข็งเพียงพอ ด้านการศึกษา
และวัฒนธรรมก็ ลุ่มหลงน�ำความรู้และเทคโนโลยี ใหม่ๆ เข้ามาโดยขาดความรู้
ว่ าเหมาะหรือไม่เหมาะแก่บริบทหรือสภาพแวดล้อมสังคมและวัฒนธรรมของ
ตนเองมากน้อยเพียงไร อย่ างไรก็ตามแม้ภาคใต้อยู่ในภาวการณ์ เปลี่ยนแปลง
แต่ยังคงเป็นชุมชนที่มีศักยภาพและพลัง โดยมีฐานเศรษฐกิจ และทุ นทางสังคม
เป็นรากฐานส�ำคัญ ในภาวะปัจจุบันแม้ทั้งฐานและทุนดังกล่าวได้เปลี่ยนแปลง