งานวิจัยวัฒนธรรมภาคใต้ 13
ไปมาก แต่ทรัพยากรธรรมชาติ ทรัพยากรบุ คคล ศาสตร์และเทคโนโลยีจากภายนอก
สุขภาวะของผู้คนและชุมชน รวมถึงปัจจัยอื่นๆ ที่เกี่ ยวข้องกับการขยายฐาน
เศรษฐกิจ ล้วนเป็นรากฐานทางเศรษฐกิ จที่มั่นคง และทุนคน ทุ นสถาบัน
ทุนวัฒนธรรม รวมทั้งทุนภูมิปัญญา/ศาสตร์ชาวบ้าน เป็นทุนทางสังคมที่ ยังคงมีนัย
ของความเข้มแข็งของชุมชนที่ชัดเจน การที่จะพัฒนาวิถีการด�ำรงชีวิตหรือวัฒนธรรม
ความเป็นอยู่ให้ลดลงจากการถูกครอบง�ำของทุนนิยม บริโภคนิยม ยังมีลู่ทางที่อาจ
เป็นไปได้ แต่จะต้องร่วมกันส�ำรวจวิเคราะห์วิจัยให้ได้ ว่าภาคใต้ของเรามี ดีอะไรบ้าง
แล้วใช้พลังเหล่านั้นเป็นพื้นฐานในการปรับเปลี่ยนวิถีโดยจะต้องสัมพั นธ์กับทุนนิยม
บริโภค มิใช่แยกขาดออกจากกัน พร้อมกันนั้นจะต้องปรับเปลี่ยนวิถีใหม่ไปสู่สภาพ
ที่ควรจะเป็นไปได้จริงตามศักยภาพที่ มีอยู่ การด�ำเนินการเช่นที่ว่านี้จะต้องอาศัย
ความร่วมมือในการที่จะต้องเรียนรู้ และปรับเปลี่ยนร่วมกัน โดยตั้งอยู่บนฐานการ
พัฒนาเพื่อพึ่งตนเองให้ได้อย่างแท้จริง
งานศึกษาค้นคว้าวิจัยทางวัฒนธรรมของภาคใต้ เริ่มด�ำเนินการมาตั้งแต่ก่อน
ปีพ.ศ.2530 โดยมีมหาวิทยาลัย และวิทยาลัยครูในภาคใต้ เป็นสถาบันหลักขณะนั้น
การด�ำเนินงานอยู่ภายใต้การสนับสนุนทุนจากส�ำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรม
แห่งชาติ ทุนจากภายในสถาบันการศึกษา และความสนใจส่วนบุคคล การด� ำเนิน
งานวิจัยที่ว่ านี้แต่ละแห่งขาดการเชื่อมโยงทั้งโจทย์วิจัย หรือปัญหาการวิจัย ระเบียบ
วิธีวิจัย รวมทั้งการน�ำผลการวิจัยไปใช้ ทั้งนี้เพราะต่างคนต่ างท�ำ ขาดการตรวจสอบ
และประเมินผลอย่างจริงจัง ผลการวิจัยดังกล่าวไม่อาจบ่งบอกได้อย่างชัดแจ้งว่า
มีคุณภาพคุ้มกับการลงทุนลงแรงหรือไม่ งานส่วนใหญ่ถูกเหมารวมว่าอ่อนด้อยทั้ง
รูปแบบ วิธีด�ำเนินการวิจัย เนื้อหาสาระ และการน�ำไปใช้ประโยชน์ อย่างไรก็ตาม
ผลงานดังกล่าวเป็ นบันไดหรือรากฐานส�ำคัญของงานวิจัยด้านวัฒนธรรมภาคใต้ใน
เวลาต่อมา ภายหลังปีพ.ศ.2530 เป็นต้นมา งานศึกษาค้นคว้าวิจัยด้านวัฒนธรรม
ของภาคใต้ได้รับความสนใจเพิ่มขึ้นตามล�ำดับ ส�ำนักงานคณะกรรมการวัฒนธรรม
แห่งชาติมีบทบาทส�ำคัญยิ่งต่ อการก�ำหนดแนวทางการวิจัยด้านนี้ ประกอบกับ
มหาวิทยาลัยต่างๆ ในภาคใต้ได้เปิ ดสอนระดับบัณฑิตศึกษา ท�ำให้ผลงานการ