งานวิจัยวัฒนธรรมภาคใต้ 145
เข้าไปตัดไม้ สิ่งเหล่านี้ก็ส่งผลให้ซาไกต้องเดินทางไปหากินด้วยระยะไกลมากขึ้น
อีกทั้งการเปลี่ยนแปลงภายในที่เกิดจากผลกระทบจากภายนอก ท�ำให้จ�ำเป็นต้อง
ปรับตัวเข้าหาคนบ้านมากขึ้น รู้จักอาบน�้ำถูสบู่ ซักผ้า จากเดิ มเกรงว่าจะไม่กลมกลืน
ท�ำให้สัตว์ที่ตามล่าผิดกลิ่น รู้จักนุ่งกางเกงยีน รักษาโรคด้วยยาเม็ดที่ทางราชการ
น�ำเข้าไปแจกแทนสมุนไพร ดูหนังกลางแปลง ร้องเพลงลูกทุ่ง รู้จักปลูกข้าว ปลูก
มะละกอ ปลูกผัก เก็บน�้ ำผึ้ง สะตอ ลูกเหรียงและสมุนไพรขาย ซึ่งแน่นอนว่าจะถูก
เอารัดเอาเปรี ยบจากกลุ่มคนภายนอก (อาภรณ์ อุ กฤษณ์ : 2536) การเปลี่ยนแปลง
ดังกล่าวส่งผลให้ซาไกบางกลุ่มเริ่มตั้งถิ่นฐานถาวรปลูกข้าว ท�ำสวนยางพารา เช่น
ที่อ�ำเภอธารโต จังหวัดยะลา ดั งผลงานของ สว่าง เลิศฤทธิ์ (2530) ที่กล่าวถึงสภาพ
ความเป็นจริงที่เข้าไปศึกษาในหมู่บ้านซาไก ว่ าได้รับการดูแลจากทางราชการ
วิถีชีวิ ตของพวกเขาจึงเปลี่ยนไปจากอดีตมีโรงเรียนสอนโดย ตชด. เรียนร่วมกับเด็ก
ไทยมุสลิมและไทยพุทธ ตั้งถิ่นฐานถาวร ท�ำสวนยางพารา ปลูกกล้วย ปลูกผักเป็น
อาชีพ ผู้ชายบางคนบวชพระ ใช้นามสกุล “ศรีธารโต” ซึ่งได้รับพระราชทานจาก
สมเด็จพระราชชนนี ฯ แต่ยังคงใช้บอเลา กระบอกไม้ซางและลูกดอกอาบยาพิษ
เป็นอาวุธ ใช้ยาสมุนไพรรักษาโรค ยังคงยากจน มีปัญหาด้านสุขภาพ ไม่รู้จักเก็บ
ออม ยังไม่มีบัตรประชาชนในฐานะคนไทยและถูกครอบง�ำจากสังคมภายนอก ซึ่ง
ประวิทย์ สุวณิชย์ (2531) กังวลว่าจากการที่ซาไกยังเคยชินกับการด�ำรงชีวิตและ
นิสัยแบบดั้งเดิม ด้วยการเร่ร่อนในป่า สร้าง“ทับ”เป็นที่อยู่อาศัยชั่วคราว เก็บของ
ป่าล่าสัตว์ มีวัฒนธรรมความเชื่อและข้อห้ามต่างๆ ที่สัมพันธ์กับผีสางเทวดาที่อยู่
ในธรรมชาติ แล้วต้องปรับเปลี่ยนมาอาศัยในบ้านถาวร ท�ำสวนยาง เด็กจะต้องเข้า
เรียนในโรงเรียน รับวัฒนธรรมจากภายนอกเข้าไป เช่น การแต่งกาย การร้องเพลง
ลูกทุ่งไทย ฯลฯ พวกเขาจะปรับตัวและก้าวไปให้ทันผู้คนในสังคมปัจจุบั นได้สักแค่
ไหน พรุ่งนี้ของซาไกอยู่ที่ไหน
ส�ำหรับซาไกกลุ่มเหนือคลองตง หลังจากคลุกคลีกับคนบ้านระยะหนึ่ง จน
กระทั่งมีลูกเขยเป็น คนบ้าน ก็กลับไปใช้ชีวิตเร่ ร่อน เก็บของป่า ล่าสัตว์อีกครั้ง
หนึ่ง ซึ่งก็พบกับปั ญหาการเข้าไปยึดครองพื้นที่ของคนภายนอก จากอดีตที่ พวก