134 สืบโยดสาวย่าน
อ� ำเภอ ปะเหลียน จังหวัดตรัง เช่น ซาไก ที่ปะเหลียนจะไม่ฝังศพ เพราะเชื่อว่า หาก
ลูกหลานจ�ำไม่ได้เดิ นข้าม อาจจะถูกวิญญาณผู้ตายท�ำให้เจ็บไข้ จึงต้องน�ำศพไปวาง
ที่ชายป่า หรื อเพิงผา หรือริมน�้ำเพื่อให้วิญญาณเดินทางไปที่อื่นอย่างอิสระไม่ต้องอยู่
กั บที่ แต่ซาไกที่ยะลา จะห่อศพในท่าตะแคงพับเข่าให้ส้นเท้าอยู่ที่ตะโพก เช่นเดียว
กั บลักษณะการฝังศพของคนในยุคหินเก่าตอนกลางและยุคหินเก่าตอนปลาย แล้ว
หามศพไปฝังบริเวณที่เป็นเนิน พร้อมแคร่ที่ผู้ตายใช้นอนและข้าวของเครื่องใช้ของ
ผู้ตาย และฝากผีผู้ตายไว้ที่ต้นไม้ใหญ่ มีการให้ความอบอุ่นด้วยการสร้างทับครอบ
หลุมฝังศพและก่อกองไฟไว้ (ไพบูลย์ ดวงจันทร์ : 2523)
มีความเชื่อหรือข้อห้ามที่บ่งบอกถึงอุบายวิ ธีในการรักษาสมดุลและอนุรักษ์
ทรัพยากร ธรรมชาติ และเป็นบรรทัดฐานที่ใช้ควบคุมคุณธรรมและจริยธรรมของ
คนในสังคม ซึ่งหากใครฝ่าฝืนถือว่า “บาป” (ค�ำยืมจากภาษาไทย) เช่น ข้อห้าม
เกี่ยวกับการขับถ่ ายลงในน�้ำ การขึ้นไปอาบน�้ำเหนื อแหล่งน�้ำที่ใช้ดื่มกิน การตัด
ต้ นไม้ใหญ่ การกินสั ตว์มีท้อง การล่าสัตว์แล้วไม่แบ่งผู้อื่น การหลับนอนกับคนบ้าน
(ต่างกลุ่มชาติ พันธุ์) การฆ่าสัตว์ไม่มีขน (คน) การดูคนอื่นกินอาหาร การข้ามของกิน
ฯลฯ (อาภรณ์ อุกฤษณ์ : 2536)
นอกจากนั้นยังมีผลงานวิจัยที่กล่าวถึงการตั้งชื่ อลูกของซาไกว่า พ่อแม่ซาไก
มักตั้งชื่อให้ลูกตามชื่อต้นไม้ที่อาศั ยเกิด และถือกันว่าเป็นพันธุ์ไม้ ประจ�ำตัวของเด็ก
คนนั้นใครได้พันธ์ไม้ประจ�ำตัวชนิดใดก็จะไม่ท�ำลายพันธุ์ไม้ชนิดนั้นและคนอื่นก็ไม่
ท�ำลายด้วย เพราะวัฒนธรรมการเกรงใจต่อผู้เป็นเจ้าของพันธุ์ไม้ นอกจากไม่ขับ
ถ่ายลงในสายน�้ำแล้ว ยังไม่ทิ้งสิ่งสกปรก ไม่ล้างเนื้อสัตว์ หรือแม้แต่เลือดหรือ เศษ
เนื้อที่กินเป็นอาหารก็ไม่ให้ตกลงไปในสายน�้ำ เพราะเชื่อว่าการท�ำให้สายน�้ ำสกปรก
เป็น “ปันฮัด” หากฝ่าฝืนจะ “ปันแต็ง” การเก็บของป่า ล่าสัตว์ พวกเขาก็จะขอ
อนุญาต “โต๊ะปาวั่ง” ซึ่งเชื่อว่าเป็นผีที่ดูแลรักษาพืชและสัตว์ เมื่อล่าสัตว์ใหญ่ ก็ต้อง
ขอขมาต่อวิญญาณของสัตว์นั้น การเก็บหรือล่าก็ท�ำแต่พอกิน หาได้จะมาแบ่งปัน
กั นทั้งกลุ่ม หมดแล้วค่อยหาใหม่ (ไพบูลย์ ดวงจั นทร์ : 2546)