130 สืบโยดสาวย่าน
• ประเด็นศึกษาด้านการเปลี่ยนแปลงทางสังคมวัฒนธรรมและการปรับ
ตัว มี 7 เรื่อง เป็น การศึกษากลุ่มแต็นแอ๊น (กันซิว) จังหวัดตรัง 5 เรื่อง
กลุ่มกันซิวจังหวัดยะลา 1 เรื่อง และซาไกทุกกลุ่ม 1 เรื่ อง
• เนื้อหากลุ่มอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ ไม่ปรากฏผลงานที่ศึกษาโดยตรง
แต่สอดแทรกในข้อมูลเบื้องต้นของเรื่องอื่นๆ
จากการแบ่งประเด็นศึกษาดังกล่ าวพบว่ามีหลายประเด็ นที่ไม่มีผลงาน
ศึกษาโดยตรงแต่จะปรากฏในผลงานที่มุ่งศึกษาประเด็ นอื่นๆ หรือประเด็นศึกษา
ปรากฏการณ์และวิถีชีวิตโดยรวม ได้แก่ ประเด็นการศึกษาประวัติศาสตร์ นิ ทาน
ต�ำนาน ประเพณี ความเชื่อ พิธีกรรม นันทนาการ ครอบครัว เครือญาติ และการ
จั ดระเบียบสังคม ระบบเศรษฐกิจ การจัดการทรัพยากร บางประเด็นมีทั้งที่ศึกษา
เฉพาะและสอดแทรกตามผลงานอื่นๆ
ด้านประวัติศาสตร์ และโบราณคดี มีผลการศึกษาชาติพันธุ์วรรณนาทาง
โบราณคดี ด้วยการผสมผสานระหว่างการศึกษาด้วยเทคนิควิธีการเชิงมานุษยวิทยา
และการปฏิ บัติการภาคสนาม (pragmatism) เพื่อส�ำรวจหาวัฒนธรรมร่วมยุ ค
โหบินเนียน โดย ศ.ดร.สุรินทร์ ภู่ขจร และนักวิชาการผู้เชี่ยวชาญสาขาต่างๆ เป็น
นักวิจัยร่วม ใช้แนวคิดทฤษฎีด้านชาติพันธุ์วรรณนาทางโบราณคดี มี การขุดค้นทาง
โบราณคดี และน�ำตัวอย่างวัตถุที่ขุดค้ นได้มาตีความโดยนักวิชาการที่เชี่ยวชาญ
สาขาต่างๆ เช่น โรคโบราณ ละอองเกสรโบราณ ตั วอย่างหอย ตัวอย่างภาชนะดิน
เผา สะเก็ดหิน เป็นต้น ซึ่งนอกจากจะได้รวบรวมองค์ความรู้จากการศึกษาของนัก
วิชาการหลากหลายสาขาแล้ว ยังสามารถศึกษาเปรียบเทียบพฤติกรรมของซาไก
ปัจจุบันและหลักฐานจากการขุดค้นทางโบราณคดีกับมนุษย์ยุคก่อนประวั ติศาสตร์
เช่ น พฤติกรรมการกินและการทิ้งเศษอาหารของซาไก (สุ รินทร์ ภู่ขจรและคณะ : 2534)
ด้านนิทาน ต�ำนานของซาไกที่ปรากฏในผลงานเรื่องอื่นๆ ส่วนใหญ่เกี่ยว
กับนิทานต�ำนานที่เล่ากันในกลุ่มซาไก อ�ำเภอปะเหลียน จังหวัดตรัง เช่น เรื่องที่
เล่าถึง“ญาเงาะ” ภรรยาของพระอาทิตย์อาศัยอยู่ บนฟ้าทางทิ ศตะวันออก เป็ น
ผู้ให้ก�ำเนิดพืชพรรณทุกชนิดในป่า รวมถึงมนุษย์เผ่าพันธุ์ “มันนิ” และสัตว์คู่แรก