งานวิจัยวัฒนธรรมภาคเหนือ 97
ของการศึกษา เช่น งานในสาขาวิชาการศึ กษา ด้านการวัดผลประเมินผล
การเรียนการสอน การพัฒนาแผนการสอนในโรงเรียนที่ประกอบไปด้วยเด็กชาติพันธุ์
งานประเมินผลกระทบจากนโยบายและการพัฒนาด้านต่างๆ เช่น การวางแผน
ครอบครัว การส่ งเสริมนวัตกรรมการเกษตร โครงการฝึกอาชีพ โครงการพัฒนา
คุณภาพชีวิต เป็นต้น งานเหล่านี้ แม้จะมีการแนะน�ำกลุ่มชาติพันธุ์หรือพื้นที่ศึกษา
ที่เป็นที่อยู่ของกลุ่มชาติพันธุ์ แต่ไม่ได้ใช้ แนวคิดที่เกี่ยวพันกับชาติพันธุ์สัมพันธ์ใน
การวางแนวทาง ไม่มีการรวบรวมข้อมูลและวิเคราะห์ว่าความเป็นชาติพันธุ์เกี่ยวข้อง
กับประเด็นที่ศึกษาอย่างไร งานเหล่านี้จึงไม่ได้น�ำมาสังเคราะห์มากนักในบทความนี้
3.2 บริบททางสังคมและการเคลื่อนไหวทางชาติพันธุ์
ความทันสมัยและโลกาภิวัฒน์ที่มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงชีวิ ตของผู้คน
ทั้งด้านเศรษฐกิจ สังคม การเมืองและวัฒนธรรมในระยะกว่าสิบปีที่ผ่านมา ไม่ได้
ท�ำให้มิติชาติพันธุ์ สัมพั นธ์มีความส� ำคัญน้อยลง กลับมี การแสดงออกและเป็นปั จจัย
ที่ส�ำคัญในกิจกรรมทุ กด้านของสังคม ด้วยเหตุนี้การวิจัยในพื้นที่ทางภาคเหนือของ
ประเทศไทยในหัวข้อที่เกี่ยวกับชาติพันธุ์สัมพันธ์จึงมีจ�ำนวนไม่น้อย ปรากฏการณ์
สังคมที่ส�ำคัญที่มีผลต่อเรื่องชาติพันธุ์สัมพันธ์สรุปได้ดังต่อไปนี้
1) การพัฒนาโครงสร้างพื้นฐานเทคโนโลยีการเดินทางและการ
สื่อสาร
การพัฒนาเทคโนโลยีการสื่อสารเช่น โทรศั พท์เคลื่อนที่และระบบอิ นเตอร์เน็ต
มีอย่างต่อเนื่อง มี ประสิทธิภาพสูงขึ้นและเครือข่ายครอบคลุมกว้างขวางขึ้น ส่งผลต่อ
การรับรู้ข้อมูลข่าวสารได้มากและรวดเร็วยิ่งขึ้น และการเชื่อมต่อกับผู้คนที่อยู่ห่างไกล
กันท� ำได้สะดวก เช่นเดียวกั บโครงสร้างพื้นฐานที่เอื้ อต่อการเดินทางได้สะดวก
รวดเร็วทั้งทางอากาศ ทางบก และทางน�้ำ เทคโนโลยีการเดิ นทางและการสื่อสาร
ที่สะดวกขึ้ น เอื้อให้เกิดปรากฏการณ์ ที่เป็ นประเด็นศึ กษาหลายประเด็น เช่น