212 กำ�กึ๊ดกำ�ปาก
ช่ วยเหลือตัวเองได้ง่ายกว่าผู้ชาย นอกจากนั้นผู้ชายติดเชื้อเอชไอวียังเสียชีวิ ตเร็ว
อี กด้วย จึงมีผู้ชายเข้าร่วมกับกลุ่มช่วยเหลือตัวเองน้อยกว่าผู้หญิงตามมา
การเคลื่อนไหวของกลุ่มผู้ติดเชื้อเอชไอวีลักษณะต่างๆ ข้างต้นนั้น อาจกล่าว
ได้ว่าเป็นส่วนหนึ่งของการเมืองของอัตลักษณ์ในการช่วงชิงพื้นที่ของสังคมสมัยใหม่
ในแง่ที่เป็นการช่วงชิงพื้นที่ของชุดความรู้ที่แตกต่างกันระหว่างการแพทย์แผนไทยกับ
การแพทย์สมัยใหม่ ดังปรากฏในบทความวิจัยเรื่อง “(Re)placing health and health
care: mapping the competing discourses and practices of ‘traditional’ and ‘modern’
Thai medicine” (Del Casino Jr. 2004) ซึ่งพบว่า หลังวิกฤติการณ์โรคเอดส์ได้มีการ
รื้อฟื้ นการแพทย์แผนไทยแบบจารีตขึ้นมาใหม่อย่างคึกคัก เพื่อช่วยดูแลสุขภาพของ
ผู้ ติดเชื้อเอชไอวี และไปท้าทายการเมืองและพลวั ตทางสังคมที่ควบคุมวาทกรรม
และปฏิบัติการในการดูแลสุขภาพของสังคมไทย พร้อมๆ กับการต่อสู้กันระหว่าง
‘ความรู้ท้องถิ่น’ กับ ‘การเปลี่ยนแปลงระดับโลก’ ทั้งๆ ที่อยู่ภายใต้ การควบคุม
ของการแพทย์ชีวภาพ แต่ก็ปรากฏว่าหมอเมืองพยายามต่ อรองด้วยการปรั บ
การปฏิบัติการใหม่เท่าที่จะเป็นไปได้ โดยการเลือกรับและตัดบางอย่างออกจาก
ความรู้ สมั ยใหม่ทิ้งไป ในที่สุ ดก็เกิ ดการจัดที่จัดทางกันใหม่ระหว่างความรู้ทาง
การแพทย์ชุดต่างๆ จากการผสมผสานกันขึ้นมาใหม่อย่างซับซ้อนภายใต้บริบท
เฉพาะที่แตกต่างกันไป จนเกิดระบบดูแลสุขภาพแบบลูกผสมที่มีความหลากหลาย
มากขึ้น
แม้ ว่าการวิจัยในมิ ติสุขภาพส่วนใหญ่เท่าที่กล่าวมาแล้ วจะเกี่ยวกับกลุ ่ม
ผู้ ติดเชื้อเอชไอวี แต่ก็เริ่มมีงานวิจัยใหม่ๆ อีกจ�ำนวนหนึ่งสนใจกลุ่มคนอื่นๆ ด้วยเช่น
เดียวกัน โดยเฉพาะกลุ่มผู้สูงอายุ ดังตัวอย่างการวิจัยเรื่ อง “Changing meaning of
the elderly in Nan province, northern Thailand: from khon thao khon kae to
phu sung ayu” (Baba 2006) ซึ่งศึกษาการเปลี่ยนแปลงบทบาทของคนแก่ในชนบท
จากเดิมที่เคยถือกันว่าเป็ นคนเฒ่าคนแก่ผู้มีบทบาทในพิธีกรรมตามความเชื่อในการ
นับถือผี ของกลุ่มชาติพันธุ์ลื้ อ ก็ได้กลายมาเป็นผู้สูงอายุ ในการนิยามของรัฐตาม
นโยบายด้านสวัสดิการแทน โดยรัฐจะส่งเสริมให้กลุ่มคนเหล่ านี้เข้าร่วมกิจกรรม เพื่อ