งานวิจัยวัฒนธรรมภาคเหนือ
211
การฝึ
กสมาธิ
เป็
นต้
น ซึ่
งเกิ
ดขึ้
นได้
เพราะอยู่
ในเงื่
อนไขที่
ขั
ดแย้
งกั
นเองของสั
งคม
เสรี
นิ
ยมใหม่ ที่
มี
ทั้
งด้านก�ำกั
บควบคุ
มและด้านที่
ให้อิ
สรภาพอยู่ด้วยพร้อมๆ กั
น
นอกจากจะช่วยตัวเองแล้ว การปฏิบัติการเหล่านั้
นของผู้ติดเชื้อเอชไอวียัง
มี
ส่
วนช่
วยเสริ
มสถานะทางสั
งคมและการเมื
องให้
พวกเขาอี
กด้
วย เพราะเท่
ากั
บ
ช่
วยพั
ฒนาอั
ตลั
กษณ์
ด้
วยการประกอบสร้
างอั
ตลั
กษณ์
ขึ้
นใหม่
ให้
หลากหลาย
อย่
างต่
อเนื่
อง จากการเรี
ยนรู้
ที่
จะผสมผสานความรู้
ชุ
ดต่
างๆ ขึ้
นมาใหม่
อยู่
ตลอดเวลา
ซึ่
งแสดงถึ
งอิ
สรภาพจากการถูกกฎเกณฑ์และเทคโนโลยี
ของรั
ฐและสั
งคมมาก�
ำกั
บ
ควบคุ
มฝ่
ายเดี
ยวเท่
านั้
น การปฏิ
บั
ติ
การดั
งกล่
าวจึ
งแสดงถึ
งการดิ้
นรนต่
อสู้
อย่
าง
กระตื
อรื
อร้
นของกลุ
่
มผู้
ติ
ดเชื้
อเอชไอวี
ในการสร้
างตั
วตนขึ้
นมา ทั้
งเพื่
อต่
อรอง
และต่
อต้
านกั
บการครอบง�
ำของเทคโนโลยี
ที่
เข้
ามาควบคุ
มปั
จเจกบุ
คคลต่
างๆ
(ทานาเบ 2551: 111-119)
ภายใต้
บริ
บทดั
งกล่
าวมาข้
างต้
น การเคลื่
อนไหวของกลุ
่
มผู้
ติ
ดเชื้
อเอชไอ
วี
ด้
วยการสร้
าง ‘ชุ
มชนปฏิ
บั
ติ
การ’ ขึ้
นมา ยั
งแสดงถึ
งความพยายามที่
จะมี
ส่
วน
ร่
วมในการเมื
องของอั
ตลั
กษณ์
เพื่
อช่
วงชิ
งพื้
นที่
ของสั
งคมสมั
ยใหม่
อี
กด้
วย เพราะ
การ ไม ่
ยอมจ�
ำนนต ่
อการครอบง�
ำของอ�
ำนาจกฎเกณฑ ์
และ เทคโนโลยี
สมั
ยใหม่
ผ่
านการดิ้
นรนต่
อสู้
และต่
อรองด้
วยการสร้
างอั
ตลั
กษณ์
อย่
างลื่
น
ไหลและหลากหลายต่
างๆ แต่
พื้
นที่
ทางศี
ลธรรมและสั
งคมที่
กลุ
่
มช่
วยเหลื
อ
ตั
วเองของผู้
ติ
ดเชื้
อเอชไอวี
สร้
างขึ้
นมาใหม่
นั้น คริ
ส ลิ
ตเตลตั
น (Chris Lyttle-
ton 2004) พบว่
ายั
งมี
ปั
ญหาในเชิ
งโครงสร้
างอยู่
บ้
าง แม้
จะช่
วยเสริ
มอ�
ำนาจให้
พวกเขาอยู่
ร่
วมกั
บชุ
มชนได้
ก็
ตาม เพราะกลยุ
ทธ์
ต่
างๆ ในการต่
อสู้
ของกลุ
่
มยั
ง
ผูกติ
ดและยึ
ดโยงอยู่
กั
บเศรษฐกิ
จทางศี
ลธรรมของท้
องถิ่
นและกรอบของความ
หมายที่
ตายตั
ว เนื่
องจากผู้
ติ
ดเชื้
อเอชไอวี
ต้
องเปิ
ดเผยตั
วตนของพวกเขาในการ
เข้
าร่
วมกั
บกลุ
่
มช่
วยเหลื
อตั
วเอง ซึ่
งมี
ผลให้
ผู้
หญิ
งเข้
าร่
วมมากกว่
าผู้
ชาย เพราะ
ผู้
ชายมั
กจะติ
ดอยู่
ในกรอบของความหมายทางสั
งคมในฐานะผู้
มี
อภิ
สิ
ทธิ์
ขณะที่
ผู้
หญิ
งจะถูกสั
งคมกดดั
นต่
างๆ นาๆ ว่
าเป็
นคนอ่
อนแอ จึ
งท�
ำให้
ผู้
หญิ
ง
มั
กจะใส่
ใจในเชิ
งศี
ลธรรมมากกว่
า ซึ่
งก็
มี
ส่
วนช่
วยดึ
งดูดให้
ผู้
หญิ
งเข้
าร่
วมกลุ
่
ม