20 กำ�กึ๊ดกำ�ปาก
ประเด็นแรก การอพยพโยกย้ ายเข้าเมืองของกลุ ่มชาติพันธุ์ ซึ่ งงานวิจัย
จ� ำนวนหนึ่งพบว่า นอกจากแรงกดดันต่างๆ บนพื้นที่สูงแล้ว การเปิดพื้นที่เมืองให้
แก่กลุ่มชาติพันธุ์ได้เข้ามาค้าขายในตลาดการท่องเที่ ยวมีส่วนส�ำคัญในการดึงดูดให้
พวกเขาอพยพโยกย้ายเข้าเมือง เมื่อเข้ามาอยู่ในเมืองพวกเขาก็ต้องปรับตัวหลาย
ด้าน ทั้งด้านกลยุทธ์ในการประกอบอาชีพ ที่ต้องพึ่ งพาความสัมพันธ์กับเครือข่าย
ทางสังคมต่างๆ ขณะที่ผู้หญิงจะมีบทบาทมากขึ้น จนสามารถตอบโต้และต่อรอง
กั บผู้ที่มีอ�ำนาจกว่าหรือเพศชายได้ เพราะสามารถเข้าถึงความรู้และมีประสบการณ์
ที่ช่วยให้สะสมทุนและสร้างพื้นที่ทางสังคมของตนได้ แม้กลุ่มชาติพันธุ์บางคนอาจ
จะสามารถเพิ่มรายได้ที่เป็นตั วเงิ น หรือพัฒนาอาชี พถาวรและมีสถานภาพทาง
เศรษฐกิจและสั งคมที่มั่นคงมากขึ้น แต่บางส่วนก็ต้องเผชิญกับความเสี่ ยง จาก
ทั้งการท�ำงานและการติดเชื้อ HIV/AIDS จากปัญหาการขาดอ�ำนาจต่อรองเพราะ
ไร้สัญชาติและขาดความเข้าใจการปรับตัวใช้ชีวิ ตกับสังคมวัฒนธรรมในเขตเมือง
ขณะที่ผู้โยกย้ายเข้าเมืองบางส่วนก็พยายามสืบต่อวัฒนธรรมดั้งเดิม พร้อมๆ ไป
กั บการปรับรูปแบบให้สอดคล้องกับวิถีชีวิตแบบใหม่ตามไปด้วย
ประเด็นที่สอง การข้ามพรมแดนและการพลัดถิ่น ซึ่งประกอบไปด้วยกลุ่ม
ชาติพันธุ์ที่ หลากหลาย ตั้งแต่กลุ่มผู้ลี้ภัยจากพม่า ทั้งที่อยู่ในค่ายอพยพและอาศัย
อยู่ตามบริเวณรอบนอกของเมืองชายแดน ซึ่งสัมพันธ์กับหน่วยงานต่างๆ ทั้งในฐานะ
ที่เป็นฝ่ายรับหรื อฝ่ายถูกกระท�ำและต่อรองกับผู้เกี่ยวข้ องจากภายนอก พร้อมๆ
กั นนั้นก็ยั งมีความพยายามที่จะสร้างบ้านแห่งใหม่ในพื้ นที่ใหม่ ด้วยการเปลี่ยนจาก
การเป็นผู้พลัดถิ่ นให้กลายเป็นส่วนหนึ่งของหมู่บ้านไทย
นอกจากนั้ นจะมีการศึกษาปัญหาต่างๆ ของกลุ่มแรงงานข้ามชาติ ซึ่งส่ วนหนึ่ง
เกิดจากการขูดรีดของเจ้าหน้าที่ของรัฐ ขณะที่พบว่าพวกเขาก็มี ความพยายาม
จะแก้ปัญหาเหล่านั้นด้วยตนเอง ด้วยการการสร้างสื่อเพื่อปรับอั ตลักษณ์ของตน
ในสังคมไทย แรงงานข้ามชาติเหล่านี้ส่ วนใหญ่ก็จัดอยู่ในกลุ่มกลุ่มชาติพันธุ์เดียว
กั บกลุ่ มที่อยู่ในประเทศไทยมาก่อน และได้สถานภาพพลเมืองไทยแล้ว แต่พวก
เขากลับไม่ได้ รู้สึกเป็นอันหนึ่งอันเดียวกันกั บผู้ที่อพยพเข้ ามาใหม่เสมอไป แม้ แต่