งานวิจัยวัฒนธรรมภาคเหนือ 25
ให้แตกต่างจากกลุ่มชนอื่น เช่น กลุ่มชาติพันธุ์บางกลุ่มจะนิยามอัตลักษณ์ของตน
ด้วยการปรับเปลี่ยนแบบแผนการใช้พื้นที่เพาะปลูก จากกึ่งเร่ร่อนมาเป็ นกึ่งถาวร
พร้อมทั้งการรักษาพื้นที่ปลูกข้าวแบบเก่า และอนุรักษ์ความรู้ของกลุ่มชาติ พันธุ์ของ
ตนเอง
ในพื้นที่วั ฒนธรรมมิติที่สองนั้น ผู้เขียนบทความได้วิเคราะห์ว่าเป็นพื้ นที่ของ
การช่วงชิงความรู้ในการพัฒนาพื้นที่สูง ซึ่งผลักให้การวิจัยด้านวัฒนธรรมกับการ
พัฒนาเริ่มหันไปสนใจชุดความรู้อื่นๆ โดยเฉพาะชุ ดความรู้ที่เรียกว่า ภูมิปั ญญา
ท้องถิ่น ที่เป็นคู่ตรงกันข้ามกับชุดความรู้สากลแบบวิทยาศาสตร์ จากอิทธิพลของ
วาทกรรมท้องถิ่นนิยมที่พยายามตอบโต้กับกระแสโลกาภิวัตน์ แต่การวิจัยได้พบว่า
ความรู้ท้องถิ่นไม่ได้ อยู่ในรูปขององค์ความรู้ที่ด�ำรงอยู่แล้วอย่างตายตัวเสมอไป
เพราะในขณะปฏิบัติการนั้น ผู้กระท�ำการสามารถปรับเปลี่ยนและผสมผสานความรู้
ต่างๆ อยู่เสมอตามสถานการณ์ เพื่อการต่อรองในบริบทของการช่วงชิงความรู้ใน
การพัฒนา ตัวอย่างงานวิจัยบนพื้นที่สูงของภาคเหนื อช่วยให้มองเห็นความรู้ท้องถิ่น
ในหลายมิติ ทั้งเป็นภูมิปัญญาที่มีศักยภาพและพลวัตในการปรับตัวกับการพัฒนา
ทั้งเป็นทุนทางวัฒนธรรม ที่สามารถเปลี่ยนให้ เป็นกลยุทธ์ในการสร้างอัตลักษณ์
อีกทั้งเป็นปฏิบัติการของการช่วงชิงความหมายและการผสมผสานความรู้ ตาม
สถานการณ์ ในส่วนนี้จึงมีเนื้อหาซ้อนกันและคาบเกี่ยวกับบทที่แล้วและบทต่อไป
อยู่ด้วย
ในพื้ นที่วั ฒนธรรมมิติที่สาม ผู้ เขียนบทความวิเคราะห์ว่าเป็นพื้นที่ใน
การเมืองของการต่อรองความหมายและความรู้ ของชุมชนท้องถิ่นที่มีพลวัต ในส่วน
นี้มีประเด็นที่อาจคาบเกี่ยวกับบทต่อไปอยู่ บ้าง แต่ในบทนี้จะเน้นไปที่การปฏิ บัติ
การทางการเมือง โดยเฉพาะความพยายามของชุมชนในการจะเข้าไปมีบทบาทใน
การเมืองท้ องถิ่นมากขึ้น ผ่านระบบการเลือกตั้งท้องถิ่นในระดับต่างๆ เพื่อจะได้มีส่วน
ในการจัดการกับความเสี่ยงต่างๆ และการต่อรองกับนโยบายและการเมืองในระดับ
สูงขึ้นไป จนการเลือกตั้งได้กลายเป็นพื้นที่ของการต่อรองกับอ�ำนาจทางการเมือง
เพื่อแสวงหาทรัพยากรจากรัฐมาตอบสนองการบริโภคความหมายของความเป็น