250 โสวัฒนธรรม
เหตุการณ์สีเส้น เรื่ องราวสร้างความกลมกลืน ได้แก่ เรื่องราวเกี่ยวกับพระพุทธ
ศาสนา เรื่องเล่าที่เป็นนิทานพื้นบ้าน ชีวิตความเป็นอยู่ จิตรกรรมและวัฒนธรรม
แบบจารีตในทางประวัติศาสตร์วั ฒนธรรมอีสานในช่วง 100 ปีที่ผ่านมาปรากฏ
หลักฐานจากการศึ กษาโดย เสมอ อนุรั ตน์ วิชัยกุล (2536) ศึกษาองค์ประกอบ
ทางเรื่องราว รูปแบบการแต่งกายและความสัมพันธ์ของเครื่องแต่งกายกับวิถีชีวิต
ในสังคมที่ปรากฏในภาพจิตรกรรมฝาผนัง พบว่าจิตรกรได้รับแรงบันดาลใจจาก
อิ ทธิพลการสร้ างศิลปกรรมตามศิ ลปะรัตนโกสิ นทร์ การแต่งกายของภาพบุ คคล
แสดงให้เห็นวิถีชีวิ ตเกี่ยวกับสถานภาพทางสังคมของชาวพุ ทธ เทพและกษัตริย์ใน
ภาพเขียนฉลองพระองค์ด้วยเครื่องสูงตามแบบศิลปะรัตนโกสินทร์
ส�ำหรับจิตรกรรมที่วัดตะคุ นิวัส กองเพี ยร(2539) ได้อธิบายรูปภาพจิตรกรรม
ฝาผนังที่วัดหน้ าพระธาตุ หรือ วั ดตะคุ ตามที่ชาวบ้านอ� ำเภอปักธงชัยเรี ยกกัน เป็น
ภาพที่เขียนแบบสีเดียว อยู่เบื้องไกลข้างหลังสาวสองนางเป็นโทนสีส้ มร้อนแรง
แม้รูปเขียนเพียงแต่ หน้ าและหัวไหล่กู้ยังเห็นว่าสาวอีสานสะเทิ้นอายหวาดหวั่น
ดึงตัวหนีอ้อมกอด จิตรกรรมฝาผนังที่วั ดตะคุนี้ได้รับการยกย่องว่าเป็ นงานจิตรกรรม
ที่มีความเป็นเลิศยิ่ งในกระบวนจิตรกรรมฝาผนังอีสานทั้งภาค ช่างแต้มท้องถิ่นที่มี
ฝีมือทัดเทียมช่างหลวง มีความเป็นตัวของตัวเองสูง มีอิสระในการท�ำงาน
กัลญานี กิ จโชติประเสริฐ (2542) กล่าวถึงสิมพื้นบ้าน ฮูปแต้ มพื้นถิ่น
ที่บ้านนาพึง เป็ นหมู่บ้านเล็กๆ อยู่ในหุบเขามีสันเขาเตี้ยๆ ล้อมรอบ คนที่นี่เป็น
ชาวไทยเลย อพยพมาจากฝั่งลาวทางอ�ำเภอเชียงคาน มาตั้งบ้านเรือนบริเวณที่มี
ต้นหมากพึง จึงได้ชื่อว่า บ้านนาพึง ที่ นี่มีวัดเก่าโบราณที่ตั้งมาก่อนตั้งหมู่บ้านชื่อ
วัดโพธิ์ชัย ซึ่งมีสิ่งศิลปวัตถุและสิ่งก่อสร้างน่าสนใจมากมาย ตั้งแต่หอไตรเสาสูง
ซุ้มประตูวัดมีรูปปั้นสัตว์ป่าหิมพานต์ เสาหลักธรรมหรือที่ภาษท้องถิ่นเรียกว่าหลั ก
ค�ำไปจนถึงสีมาหรือคนอีสานเรี ยกว่าสิมเก่าแก่ที่มีจิตรกรรมฝาผนังที่งดงามฝี มือ
ช่างท้องถิ่น ภาพจิตรกรรมฝาผนังหรือที่ภาษาท้องถิ่นเรียกว่า ฮูปแต้ม ได้สะท้อน
ให้เห็นภาพชีวิตความเป็นอยู่และความเชื่อทางศาสนาของชาวบ้านนอกจากนี้การ
ใช้ลายเส้นและสี สันยั งบ่งบอกความเป็นเอกลักษณ์ของพื้นถิ่น