246 โสวัฒนธรรม
ช่วงทศวรรษที่ ผ่านมาเป็นยุคแห่งการรื้อฟื้นวัฒนธรรมและภูมิปัญญาดั้งเดิม
ของไทย มีงานค้นคว้าวิจัยปรากฏอยู่ในประเทศเป็นจ�ำนวนมาก ทั้งการศึกษาวิ จัย
อย่างไม่เป็นทางการและการศึกษาค้นคว้าวิจัยอย่างเป็นทางการ การสร้างกระแส
การแสวงหาความรู้โดยท้องถิ่นที่เรียกว่า “วัฒนธรรมชุมชน” โดยองค์กรท้องถิ่น
พิพิธภั ณฑ์ สถาบันการศึกษา ศูนย์วัฒนธรรมท้องถิ่ น ปราชญ์ผู้รู้ท้องถิ่น ตลอดจน
การมีศูนย์วัฒนธรรมท้องถิ่นในท้องถิ่น โรงเรียน วัด ชุมชน ท�ำให้การแสวงหาความรู้
ทางวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่นเกิดขึ้นอย่ างต่อเนื่อง อย่างไรก็ตามการละเลย
ในคุณค่ าของวัฒนธรรมท้ องถิ่นของคนรุ่นใหม่ กลับเป็นสาเหตุส�ำคั ญของการน�ำ
ความรู้ทางวั ฒนธรรมเพื่อมาประยุกต์ใช้ในการพัฒนาอย่างยั่งยืน แม้ในเป้าหมาย
ของการพัฒนาในปัจจุบันจะได้มุ่งเน้นการพัฒนาที่มาจากความเข้ มแข็ งทาง
วัฒนธรรมของชุมชนก็ตาม
การให้นิยามความหมายทางวัฒนธรรมในลั กษณะนามธรรม ก็อาจเป็น
เหตุผลส�ำคั ญประการหนึ่งในการใช้มิติวัฒนธรรมในการพัฒนา ส�ำหรับในกรอบ
การประเมินทางด้านศิลปวั ฒนธรรม ได้ก�ำหนดใช้กรอบในการประเมิ นโดยให้ ความ
หมายของค�ำว่าศิลปวัฒนธรรม อันหมายถึงการศึกษาผลงานที่เป็นการแสดงออก
ของการเป็นสมาชิกทางสังคมอันประกอบไปด้วย ความรู้ ภูมิปัญญา หัตถกรรม
การช่าง การทอผ้า การน�ำความรู้ทางวัฒนธรรมมาแปลงเป็นผลิตภัณฑ์ใหม่
ดังนั้นการประเมินผลงานด้ านศิลปวัฒนธรรม ตามกรอบการรวบรวมผลงาน
เพื่อการประมวลผลงานในช่วงทศวรรษที่ผ่านมา จึงครอบคลุมศิลปวัฒนธรรม ใน
ความหมายถึงการศึกษาเรื่องราวที่เกี่ยวข้ องกับการศึกษาค้นคว้ าวิจัยที่เกี่ ยวข้อง
กั บวิถีชีวิตทั้ งในส่วนที่ เป็นผลผลิตทางวัฒนธรรมที่ เป็นรูปธรรม วัฒนธรรมที่เป็น
วิถีชีวิตของชุมชน ดังนั้นในการรวบรวมผลงานในกรอบศิลปวัฒนธรรมจึงครอบคลุม
ทั้งงานวิจัยทางด้านการด�ำรงชีพ ผลผลิตทางวัฒนธรรมที่เป็นรูปธรรมเช่นงานศิ ลป
หัตถกรรม ค่านิยม ความคิ ด ความเชื่อและศาสนา จารีตประเพณี องค์ความรู้ที่เป็น
ภูมิปัญญาท้องถิ่น ศิลปะการแสดง รวมทั้งสถาปัตยกรรม ทั้งนี้รวมถึงผลงานการ
วิจัย วิทยานิพนธ์ บทความ หนั งสือทางวิชาการ