งานวิจัยวัฒนธรรมภาคอีสาน 221
ดังนั้นถ้าหากภาครัฐส่งเสริมภูมิปัญญาไทยหรือวัฒนธรรมไทยให้แพร่หลาย
ไปต่างประเทศ จะท�ำให้ประเทศไทยมีรายได้จ�ำนวนมหาศาล ประชาชนก็จะมี
คุณภาพชีวิตที่ ดีขึ้นตามมา
3) ส่งเสริมศักดิ์ ศรีของชุ มชนท้องถิ่ น ด้ วยวัฒนธรรมเป็นภูมิ ปัญญา
ท้องถิ่น ดังนั้นวัฒนธรรมย่อมเป็นศักดิ์ศรีของท้องถิ่ น การรวมอ�ำนาจการปกครอง
และอ�ำนาจทางการเงินไว้ที่ศูนย์กลางหรือเมืองหลวง ท�ำให้ ชุมชนท้องถิ่นไม่มีศักดิ์ศรี
เป็นเพียงบ้านนอกหรือบริวารของกรุงเทพฯ การที่ผู้คนจะมีความสุขไม่ ได้ขึ้นอยู่ที่เงิน
หรืออ�ำนาจเท่านั้น แต่ขึ้นอยู่กับศักดิ์ศรีด้วย ถ้าหากท้ องถิ่นหรือชุมชนศักดิ์ศรีคนทั้ง
ประเทศมีเกี ยรติ มีความสุขและมีสันติสุขก็ตามมา
4) การพัฒนาแบบบูรณาการ การพัฒนาประเทศชาติในอดีตแต่ละหน่วย
งานต่างคนต่ างท�ำแบบแยกส่ วน จึงก่อให้เกิดปัญหาต่างๆ ตามมาไม่มีที่สิ้นสุด
วัฒนธรรมเป็นเรื่องของความเชื่อมโยง อย่างเป็นบูรณาการทุกมิติ วัฒนธรรมเป็น
เรื่องของคนทั้งหมดในชุมชนหรื อสังคมที่มีความเชื่อและการปฏิบัติร่วมกัน การ
ปฏิบัตินั้นเป็นทั้งเรื่องเศรษฐกิจ การเมือง จิตใจ สั งคมและสิ่งแวดล้อม ฯลฯ พร้อม
กันในคราวเดียวทั้งหมด นั้นคือการท�ำงานที่ก่อให้เกิดการบูรณาการ
5) สร้างความสมดุลอย่างยั่งยืน วัฒนธรรมกั บการพัฒนาก่อให้เกิดการ
ท�ำงานแบบบูรณาการ มีความผสมผสานสอดคล้องกันระหว่างคนในท้องถิ่นที่
อุทิศทั้งก�ำลังกายและก�ำลังใจให้กับสังคมและสิ่งแวดล้อม ซึ่งเป็นการปฏิสัมพันธ์
กันตามธรรมชาติ และธรรมชาตินั้นหมายถึง ความหลากหลายและทั้งหมด (Holism)
ความหลากหลายและความเป็นทั้งหมด ก่อให้เกิดความสมดุล เมื่อเกิ ดความสมดุล
ก็เกิดความมั่นคง อย่างยั่งยืน ดังนั้น จะเห็นได้ว่าสังคมในอดีตซึ่งด�ำเนินไปตาม
พื้นฐานทางวั ฒนธรรมจึงมีความยั่ งยืน แต่การพัฒนาในปัจจุ บันเป็นแบบแยกส่วน
ไม่ประสานสัมพั นธ์กันการพัฒนาจึงไม่มีความยั่งยืน
6) ก่อให้เกิดการพัฒนาจิตใจและจิตวิญญาณอันลึกซึ้ง กล่าวคือ การ
พัฒนาทางวัตถุที่ไม่ค�ำนึงถึงคุณค่าทางจิตใจและจิตวิญญาณ เช่น การก่อสร้าง