220 โสวัฒนธรรม
จากปั ญหาต่างๆ ดังกล่าวท�ำให้นักวิชาการที่เป็นนักปฏิบัติงานพัฒนา อย่าง
เสรี พงศ์พิศ ประเวศ วะสีและคนอื่นๆ ได้เรียกร้องให้ผู้น�ำรัฐบาลหันกลับมาทบทวน
กระบวนการพัฒนาประเทศชาติ โดยใช้วัฒนธรรมเป็นเครื่องมือ อันจะยังประโยชน์
แก่สังคมโดยรวมหลายประการคือ
1) เป็นการส่งเสริ มระบอบประชาธิปไตย กล่าวคือวัฒนธรรมมีลักษณะที่
หลากหลายกระจายไปตามชุมชนท้องถิ่นต่างๆ ดังนั้นในการพัฒนาท้องถิ่ นจะต้อง
ให้ชุมชนแต่ละแห่งมีส่วนส�ำคัญในการร่วมคิด ร่วมตัดสินใจและร่วมรับผลประโยชน์
ซึ่งถือได้ว่าเป็นการน�ำเอาวัฒนธรรมมาใช้ในการพัฒนาคุณภาพชีวิตตามแนวทาง
ประชาธิปไตย บนพื้นฐานแห่งความแตกต่างทางวัฒนธรรมได้อย่างเหมาะสม
2) เป็ นการสร้างความเข้มแข็งทางเศรษฐกิจให้แก่ชุมชนและประเทศชาติ ใน
ระบบเศรษฐกิจแบบทุนนิยม ประเทศไทยถูกบังคับให้ต้องกระโจนเข้าสู่ภาวะการ
แข่งขันทางเศรษฐกิจกับประชาคมโลกอย่างไม่มีทางหลีกเลี่ยงได้ทั้งในระดับภูมิ ภาค
และระดับโลก การแข่งขันทางการค้ากับประเทศต่างๆ นั้น ประเทศไทยต้องคิ ดหา
วิธีการที่จะเอาชนะหรือให้ได้เปรียบคู่แข่งให้ได้ ซึ่งก็เป็นเรื่องยากที่ประเทศไทยจะ
เอาชนะชาติมหาอ�ำนาจทางเศรษฐกิจอย่างสหรั ฐอเมริกา ญี่ปุ่น หรือกลุ่มประชาคม
เศรษฐกิจยุโรปได้ สิ่งที่ต้องระลึกอยู่เสมอว่าถ้าจะแข่งขันในจุดแข็งของคนอื่นก็ยาก
ที่จะเอาชนะได้ เพราะทุนและเทคโนโลยีไม่ใช่จุดแข็งของประเทศไทย แต่จุดแข็งของ
ประเทศไทยที่ชนชาติอื่นไม่มีก็คือ วัฒนธรรมไทย จึงสมควรอย่างยิ่งท่าจะต้องน�ำเอา
เรื่องเศรษฐกิจกับวัฒนธรรมมาเชื่อมต่อกันให้ได้ ด้วยมีวัฒนธรรมไทยหลายแขนงที่
จะส่งเสริมให้เกิ ดรายได้อย่างยั่งยืน ไม่มีชนชาติ ใดในโลกที่จะมาแข่งขันกับคนไทยได้
เพราะสินค้ าวัฒนธรรมเป็นภูมิปัญญาที่สืบทอดจากบรรพชนมาสู่อนุชนไทยนานนับ
พันปี จึงท�ำให้คนไทยมี ความเชี่ยวชาญ ช�่ำชอง ในการผลิตสินค้าวัฒนธรรมที่ชาติ
อื่ นไม่อาจสู้ได้ เช่น ธุรกิจการนวดแผนไทย อาหารไทย ศิลปวัฒนธรรมไทย รวมไป
ถึ งวัฒนธรรมการบริการและรอยยิ้ มที่อ่อนหวานที่เปี่ ยมไปด้วยมิตรภาพของคนไทย
สามารถสร้ างมูลค่าทางเศรษฐกิจได้จ�ำนวนมหาศาลและที่ส�ำคัญธุรกิจเหล่านี้ไม่
ท�ำลายทรัพยากรธรรมชาติและสิ่ งแวดล้อมของประเทศชาติแต่อย่างใด