208 โสวัฒนธรรม
กระบวนการเปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจ และสังคมของภูมิภาค และเศรษฐกิจของ
ไทยทั้งในบทบาทเดิมในภาคเกษตรกรรมไปถึงบทบาทใหม่ๆ ในภาคอุตสาหกรรม
และควรสนับสนุนสร้างจิตส�ำนึก ความภาคภูมิใจของผู้ หญิงอีสาน เพื่อพัฒนา
ศักยภาพที่เป็นอั ตลักษณ์ของท้องถิ่นและมูลนิธิพัฒนาอีสาน (2541) ได้จัดการ
สั มมนาเรื่อง “ชุมชนกับระบบเงิ นตราเพื่อการพึ่งพาตนเอง” ชุมชนภาคอีสาน งาน
ชิ้ นนี้ศึกษาเกี่ยวกับทางเลื อกทางเศรษฐกิจใหม่ ของชุมชน โดยการคิ ดค้นระบบ
เงิ นตราให้ กับชุมชน โดยอาศัยการแลกเปลี่ยนประสบการณ์การพึ่ งตนเองของ
ชุ มชนจากต่างประเทศ คือ ระบบ ETS (Local Employment and Trading System)
ของประเทศแคนาดาโดยอาศัยหลักที่ให้ชุมชนเข้มแข็งสามารถอยู่ด้วยตนเอง แต่
ต้องมีการจ่ายภาษีให้รัฐ ร่วมกันดูแลชุมชนและไม่เอาเปรียบกันและต้องดูแลกลุ่ม
ผู้ด้อยโอกาสด้วยเช่นกัน
4. ความขัดแย้ง มีผลงานวิจัยที่ศึกษาถึงความขัดแย้ง มีจ�ำนวน 4 เรื่อง ซึ่ง
ข้อขัดแย้งส่วนใหญ่เป็นความขัดแย้งในการใช้ทรัพยากรธรรมชาติ โดยเฉพาะความ
ขัดแย้งที่เกี่ยวกับที่ ดินสาธารณประโยชน์ คู่กรณี มักเป็นชุมชนกับหน่วยงานของรัฐ
ที่เหลื อเป็นความขัดแย้งระหว่างชุมชนกับโรงงานอุตสาหกรรมที่ส่งผลกระทบต่อ
วิถีชีวิตและสิ่งแวดล้อมในชุมชน
4.4 สิ่งแวดล้อมและสุขภาพ
การศึกษาวิจัยเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อมภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ในรอบ 10 ปี
(2535-2545) ที่ผ่านมามีการศึกษาวิจัยจากองค์กร สถาบันการศึกษาและนักวิจัย มี
เป็นจ�ำนวนมากถึง 71 เรื่ อง ผลงานวิจัยของศาสตรี เสาวคนธ์ (2536) เรื่องการพึ่งพิง
ป่าและผลิตภัณฑ์จากป่า งานวิจัยของไพศาล ช่วงฉ�่ำ (2536) ระบบนิเวศป่าไม้
กั บภัยแล้งอีสาน งานวิ จัยของดวงฤดี แสงไกร (2539) การจัดการทรัพยากรป่าไม้
โดยสถาบันศาสนา : กรณีศึกษาวัดอุดมคงคาคีรีเขต จังหวัดขอนแก่น งานวิจัย
ของสุเทพ สักทอง (2542) การจัดการทรัพยากรป่าไม้โดยวัด: กรณีศึกษาวัดถ�้ำผาปู่
จังหวัดเลยและพระมหาจ�ำเนี ยร ผะคังคิว (2543) เรื่องการอนุรักษ์ป่ าชุมชนแนวพุทธ