งานวิจัยวัฒนธรรมภาคอีสาน 19
ตนเอง สมมาตร์ ผลเกิด ได้กล่าวถึงเอกสารวิจัยและบทความทางวิชาการที่เป็นองค์
ความรู้ทางด้ านวัฒนธรรมในช่วงระหว่างปีพ.ศ.2536-2546 สามารถจั ดหมวดหมู่
ขององค์ความรู้ออกเป็ น 3 กลุ่ มดั งนี้คือ 1.ด้านประวัติศาสตร์ โดยผู้เขียนจะ
กล่าวถึงความเป็นมาของเมืองและจังหวัดต่ างๆ ในภาคตะวันออกเฉี ยงเหนือ
ด้านประวัติศาสตร์ สภาพทางเศรษฐกิจ วัฒนธรรมและกลุ่ มชาติ พันธุ์ 2.ด้านวิชาการ
เป็นบทความทางวิชาการและผลงานวิ จัยของนักวิชาการ นักพัฒนาและปราชญ์
ชาวบ้าน ได้ท�ำการศึกษาไว้อย่างเป็นระบบทั้งกระบวนการศึกษา วิธีวิทยาและ
การจัดเก็บข้อมูลที่ เป็นไปอย่างถูกต้องตามศาสตร์แห่งการวิจัย และ 3.เกร็ดความรู้
ซึ่งเป็นเกร็ดความรู้ด้านประวัติศาสตร์ โบราณคดี และขนบธรรมเนียมประเพณี
นอกจากนี้ผู้เขียน ได้กล่าวถึงผลงานวิ จัยที่เกี่ยวกับด้ านเศรษฐกิจชุมชน
ซึ่งแบ่งเป็น 4 กลุ่ม ดังนี้คือ
1.การศึกษาสภาพทั่วไปของเศรษฐกิจภาคตะวั นออกเฉียงเหนื อ ใน
ช่วงหลั งสงครามโลกครั้งที่ 2 ถึ งปั จจุบัน (2488-2544) 2.การเปลี่ ยนแปลงท
างเศรษฐกิจของภาคตะวันออกเฉียงเหนือ เนื้อหาได้กล่ าวถึงสาเหตุ แห่งการ
เปลี่ยนแปลงทางเศรษฐกิจของชุมชน ท�ำให้ เกิดการเปลี่ยนแปลงทั้งทางด้าน
สังคมและด้านเศรษฐกิจ กลายเป็นเศรษฐกิจเพื่อการค้ามากขึ้น ท�ำให้เศรษฐกิจ
ของชุมชนเข้ าไปผูกติดกับกลไกของตลาดมากขึ้น และท� ำให้การพึ่งพาอาศั ย
ซึ่งกันและกันของคนในชุมชนลดลง จากการศึ กษาวิจัย ผู้เขียนพบว่ามีปัจจัย
2 ประการ คือ ปัจจัยภายใน คื ออัตราการเพิ่มประชากรอย่างรวดเร็วของชาวอีสาน
และปัจจัยภายนอกซึ่งเป็นผลมาจากการประกาศใช้แผนพัฒนาเศรษฐกิจและสั งคม
แห่งชาติ ซึ่งมีส่วนส�ำคัญในการผลักดันโครงสร้างทางเศรษฐกิจของชุมชนอีสาน
เปลี่ยนแปลงไปอย่างรวดเร็ว 3.ผลกระทบทางเศรษฐกิจของชุมชนภาคตะวันออกเฉี
ยงเหนือ มีเนื้อหาโดยสรุปได้ว่าผลจากการพัฒนาเศรษฐกิจมีผลกระทบทั้งด้านบวก
และลบต่อวิถีชีวิ ตของชุมชนภาคตะวันออกเฉียงเหนือ และ 4.ยุทธศาสตร์ เพื่อการอ
ยู่รอดของชุมชน ซึ่งมี เนื้ อหาคือ การแทรกตัวของระบบทุนนิยมเข้าสู่เศรษฐกิจแบบ
พึ่งตนเองของชาวนา ท�ำให้ชาวนาต้องเผชิญความเสี่ยงเพิ่มขึ้น
สมมาตร์ ผลเกิด ได้กล่าวถึงผลงานวิจัยด้านวัฒนธรรมกับการพัฒนา