งานวิจัยวัฒนธรรมภาคอีสาน 15
พัฒนา และวิถีชีวิตวัฒนธรรมทางศิลปะ ซึ่งเป็นพลังความคิดของภูมิปัญญาที่ได้
พัฒนาจนเป็นความรู้เพื่อตอบสนองความจ�ำเป็นของพื้นฐานทางสังคม และความ
ต้องการทางสังคมในแต่ ละกลุ่มชาติพันธุ์ จนสามารถเป็นวิถีแห่งการด�ำรงชีวิต และ
แก้ไขปัญหาต่างๆ ภายในชุมชน ท�ำให้ชุมชนชาติพันธุ์มีความเข้มแข็ งและสามารถ
ด�ำรงอยู่ในกระแสการพัฒนาประเทศอย่างมั่นคง สิ่งส�ำคัญ ก็คือการประเมินและ
วิเคราะห์สถานภาพองค์ความรู้ความหลากหลายทางชาติ พันธุ์ทั้งสี่แนวความคิด
เหล่านั้น ท�ำให้เห็นความหลากหลายในการจัดการปัญหาของการด�ำรงชีวิต ของ
แต่ละกลุ่มชาติพันธุ์ ซึ่ งเป็นการสนองความจ�ำเป็นพื้ นฐานทางสังคม และเพื่อความ
อยู่รอดทางสังคมนั่นเอง
ส่วนการสังเคราะห์สถานภาพองค์ความรู้ ความหลากหลายทางชาติพันธุ์
ผู้เขียนได้สรุปไว้เป็น 4 ลักษณะ คือ 1.การศึกษาวิถีชีวิตวัฒนธรรม 2.การศึกษาการ
เปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรม 3.การศึกษากระบวนการปรับตัว และ 4.การ
ศึกษากระบวนการสร้างความเป็นอัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ ส�ำหรับกรอบแนวความคิด
ในการวิจัยความหลากหลายทางชาติพันธุ์ ดังกล่ าว ส่วนมากเป็นการศึ กษาและ
วิเคราะห์ตามแนวทางของทฤษฎีโครงสร้างและหน้าที่ ซึ่งเป็นประโยชน์อย่างยิ่ง
ต่อความเข้าใจความหลากหลายทางชาติพันธุ์ในแต่ละกลุ่มชาติพันธุ์ที่แตกต่างกั น
ด้วย ในระยะหลังได้มีนักวิจัยได้ใช้กรอบแนวความคิดหลังทันสมัยของ มิ เชล ฟรูโก
(Michel Foucault) แต่ยังมีผลงานวิ จัยค่อยข้างน้อย
2. บทความวิจัยเรื่องพลังความคิดและภูมิปัญญา
บทความวิจัยองค์ความรู้ด้านพลังความคิ ดและภูมิปั ญญานี้ ผู้ เขียน คือ
สมศักดิ์ ศรีสันติสุข ได้พบว่ามีผลงานมากมาย ซึ่งเป็นบทความทางวิชาการและงาน
วิจัยของอาจารย์ นักวิชาการ และวิทยานิพนธ์ของนักศึกษาระดับบั ณฑิตศึกษา โดย
องค์ความรู้ดังกล่าวมีความสัมพันธ์เกี่ยวกั บวัฒนธรรมดั้งเดิมที่มีการถ่ายทอด การ
สืบต่อ และการอนุรักษ์ให้คงอยู่จากบรรพบุรุษ ในรูปแบบที่ปรับเปลี่ยนไป แต่ก็ยัง
ถือว่าเป็นการอนุรักษ์ให้คงอยู่จนถึงปัจจุบัน ทั้งนี้ การสังเคราะห์งานภายใต้ประเด็น