งานวิจัยวัฒนธรรมภาคอีสาน 165
แตกต่าง การกีดกันคนชายขอบไม่ให้เข้ามาอยู่ในวัฒนธรรมหรือโครงสร้างสังคมที่
คนส่วนใหญ่ก�ำหนดขึ้ น การเบียดขับวัฒนธรรมย่อยๆ ให้แปลกแยกแตกต่าง ปัญหา
ทางวัฒนธรรมมากน้อยที่มีในสังคมไทยจะได้รับการแก้ไขที่ตรงจุด ซึ่งงานวิจัยใน
อนาคตจะสามารถเปิดเผยเรื่องราวและมีข้อเสนอแนะให้กับการพัฒนาสั งคม
มีข้อเสนอเชิงนโยบายทางด้านสังคมและวัฒนธรรมที่สามารถน�ำไปปฏิบัติได้จริงต่อไป
3.6 บทสรุป และข้อเสนอแนะ
“งานวิชาการ” หรือ “การวิจัย” เป็นศัพท์ที่เพิ่งพัฒนาขึ้นภายใต้วิธีคิด/วิธี
การหาความรู้เมื่อราว 300 ปีก่อน ก่อนหน้านั้นโลกมนุษย์ไม่ว่าจะเป็นสังคมชนเผ่า
หรืออื่นๆ ต่างมีวิธีการหา/สร้ างความรู้ในรูปแบบที่หลากหลาย กระทั่งเมื่อไม่นานนี้
มีการเกิดขึ้นของลัทธิ “ประจักษ์นิยม” (empricism) ซึ่งมีแนวคิดส�ำคัญ 2 ประการ
ประการแรกเป็นการก�ำหนดว่าสิ่งที่นับว่าเป็น “ความรู้” ต้องสามารถสัมผัสหรือรับรู้
ได้ผ่านประสาทสัมผัสทั้งห้าเท่านั้น นอกเหนือจากนี้ไปก็จะไม่นับว่าเป็น “ความรู้”
ดังนั้น ความเชื่อเรื่องจิตวิญญาณ ความเชื่อเรื่องผี จึงไม่ถูกนับว่าเป็น “ความรู้”
ทั้งที่ก่อนหน้านั้นสังคมต่างๆ ต่างก็มีความรู้ในลั กษณะนี้เต็มไปหมด ประการถัดมา
เป็นการแยกระหว่างโลกแห่งความจริ งหรือวัตถุในการศึกษากับมนุ ษย์ที่เป็นผู้ศึกษา
โดยวางมนุษย์ไว้ในฐานะผู้สังเกตการณ์หรือผู้เข้าไปค้นพบ/ศึกษาสัจธรรมที่ด�ำรงอยู่
แล้วเท่านั้น ประการหลังนี้เป็นรากฐานที่ รองรับการเกิดขึ้นของวิธีการหาความรู้แบบ
วิทยาศาสตร์ในสมัยต่อมาหรือที่ เรียกว่า “ปฏิ ฐานนิยม”
ปฏิฐานนิยม (positivism) เป็ นปรัชญาสกุลหนึ่งซึ่งรองรับวิธีการหาความรู้แบบ
วิทยาศาสตร์ ตามฐานคิดของประจักษ์นิยมที่มองว่าความรู้มีเท่าที่สามารถสัมผัส
ได้ ปฏิฐานนิยมก็ ได้เสนอว่า ความจริงมีเท่าที่สามารถพิสูจน์หรือทดลองได้ด้วยวิธี
การทางวิทยาศาสตร์เท่านั้น อันน�ำมาสู่การลดทอนโลกของความเป็นจริงให้กลาย
เป็นตัวเลขหรือตัวแปรที่สามารถค�ำนวณได้ ขณะที่สาขาวิชาต่างๆ ก็พยายามศึกษา
อย่างเป็นวิทยาศาสตร์โดยเน้นวิธีการศึกษาเชิ งปริมาณ อาทิ ศาสตร์ในการศึกษา
สังคมก็สถาปนาตนเองเป็ นสังคมวิทยาที่มุ่งศึกษาสังคมอย่างเป็นวิทยาศาสตร์