งานวิจัยวัฒนธรรมภาคกลาง 227
(6) เสริมสร้างความสัมพันธ์อันดีระหว่างชุมชนและผู้เกี่ยวข้องอื่นๆ
จากที่ กล่าวมาข้างต้น ความพยายามของชุมชนในการพัฒนาคุณภาพชีวิต
และความเป็นอยู่ที่ดีอาจไม่สามารถประสบผลส�ำเร็จได้ถ้าปราศจากความร่วมมือ
จากผู้เกี่ยวข้องอื่นๆ เพื่อให้การท่องเที่ยวเป็นสิ่งที่ก่อให้เกิ ดประโยชน์กับชุมชนท้องถิ่น
ได้อย่างแท้ จริงและกระจายไปสู่สมาชิกได้อย่างทั่วถึง เช่น การให้ความช่ วยเหลือใน
การจัดการสภาพแวดล้อม การจัดหาแหล่งเงินทุน การสร้างหลักประกันในการใช้
ทรัพยากรชุมชน การให้การศึกษาชาวชุมชนเกี่ยวกับหลักการจัดการการท่องเที่ยว
และพฤติกรรมของนักท่ องเที่ยว รวมถึงการให้ความรู้ เฉพาะด้านที่ จ�ำเป็ น เช่น
ด้านกฎหมาย การตลาด การด�ำเนินธุรกิจ เป็ นต้น ทั้งนี้ การท� ำงานร่วมกันของ
ผู้ที่เกี่ยวข้องเป็นสิ่งที่มีความส�ำคัญมากเนื่องจากการใช้การท่องเที่ยวเป็ นเครื่องมือ
ในการพัฒนานั้นจ�ำเป็นต้องบูรณาการยุทธศาสตร์ทั้งในระดับท้ องถิ่นและระดับ
ชาติเข้าด้วยกัน และแม้ว่ายุทธศาสตร์วัฒนธรรมกับการพัฒนาในมุมมองด้านการ
ท่องเที่ยวจะมุ่งเน้นไปที่ระดับท้องถิ่นเป็นหลัก แต่ขณะเดียวกันโครงการริเริ่ มเกี่ยวกับ
ชุมชนทั้งหลายก็อาจไม่ประสบความส�ำเร็จถ้าปราศจากการสนับสนุ นเชิงนโยบาย
จากระดับรัฐบาลในด้านของ การก�ำหนดและกรอบการท�ำงานที่มีความเหมาะสม
การสนับสนุนด้านกิจการสาธารณูปโภคพื้นฐานและธุรกิจขนาดย่อมของชุมชน
ประเด็นส�ำคัญที่นักวิจัยไม่อาจละเลยในการศึกษาการท่องเที่ยวในฐานะ
เครื่องมือทางวัฒนธรรมที่ก่อให้เกิดการพัฒนาอยู่บนพื้นฐานว่า การท่องเที่ยวเป็ นตัว
ที่สามารถก่อให้เกิดประโยชน์ที่เอื้อต่อชุมชนได้อย่างมากมาย เช่นเดียวกับผลกระทบ
ที่อาจเกิดขึ้นได้ ดังนั้น สิ่งที่ควรท�ำการศึกษาต่อไปก็คือ จะท� ำ “อย่างไร” ให้การ
ท่องเที่ยวสามารถท�ำหน้ าที่ในฐานะเครื่องมื อของการพัฒนาที่ เกิดประโยชน์
ได้อย่างแท้ จริง เนื่องจากอุตสาหกรรมการท่องเที่ยวในปัจจุบั นได้ขยายตัวเพิ่ ม
มากขึ้นพร้ อมๆ กับดึงผู้เกี่ ยวข้องจากภาคส่วนต่างๆ เข้ามาร่วมในกระบวนการ
มากขึ้น ในกรณีนี้ การท่องเที่ยวอาจไม่ ใช่ค�ำตอบหลักเพียงค�ำตอบเดียวส�ำหรับ
การพัฒนา แต่อย่างไรเสีย การท่องเที่ยวก็เป็นกลไกที่ช่วยให้ชุมชนสามารถบรรลุ
เป้าหมายบางประการได้ เช่นการส่งเสริ มเศรษฐกิจของท้องถิ่น นอกจากนั้น ยังอาจ