20 ถกเถียงวัฒนธรรม
สั งเคราะห์ร่วมกันได้คือจะมองเห็นภาพความพยายามของนักวิจัย/พัฒนาที่ท�ำงาน
ร่วมกับชุมชนต่างๆ ตั้งค�ำถามกับผลกระทบของการพัฒนากระแสหลักตามนโยบาย
ของรัฐและพยายามจะหาทางเลือกในการพัฒนาที่เหมาะสมกับชุมชนของตนเอง
อย่างเช่น งานวิจัยเกี่ยวกับการสืบสร้างประวัติศาสตร์วัฒนธรรมของชุมชน ชาวสวน
อั มพวา ซึ่งพบว่าชุมชนดังกล่าวมีประวัติศาสตร์มายาวนานที่พึ่ งตนเอง แต่การ
พัฒนาอุตสาหกรรมในท้ องถิ่นท�ำให้ชุมชนอ่อนแอลงเรื่อยๆ นักวิจัยโดยอาศัยวิธี
วิจัยเชิงปฏิบัติการแบบชุมชนมีส่วนร่วมท�ำให้ชุมชนเรียนรู้ร่วมกันในประวัติศาสตร์
วัฒนธรรมของตนเอง และช่วยกั นวิเคราะห์ปัญหาและทางเลือกในการพัฒนาที่
เหมาะสมกับตนเอง น�ำไปสู่ความเข้มแข็งในการพึ่งตนเองของชุมชนมากขึ้น
คณะผู้ประมวลและสังเคราะห์ประเด็นวัฒนธรรมกับการพัฒนาได้ชี้ให้เห็นว่า
งานศึกษาในประเด็นวัฒนธรรมกับการจัดการทรั พยากรได้แสดงประเด็นและ
มุมมองที่หลากหลายอย่างเช่น มีทั้งงานที่แสดงให้ เห็นว่าการพัฒนาโครงสร้าง
พื้นฐานเช่นเขื่อนป้องกันน�้ ำเค็ม ได้เอื้ ออ�ำนวยต่ อการพัฒนาเศรษฐกิ จ และ
สิ่ งแวดล้อมในท้องถิ่น และงานที่แสดงว่าโครงการรูปแบบการจัดการน�้ำในพื้นที่
ใกล้เคียงกันน� ำไปสู่ความขัดแย้งระหว่างคนกลุ่ มต่ างๆ ในท้องถิ่นซึ่งได้ หาทาง
แก้ไขร่วมกันด้วยการวิจัยเชิงปฏิบัติการจากการสนับสนุนของสถาบันวิชาการจาก
ภายนอก ส่วนบางงานก็น�ำเสนอภาพผลกระทบของวั ฒนธรรมท้องถิ่นจากนโยบาย
ส่งเสริมการเกษตรของทางราชการและการพัฒนาอุตสาหกรรมคือวัฒนธรรมการ
ท�ำตาลของเพชรบุรี และระบบนิเวศได้รับผลกระทบจากการส่งเสริมการท�ำนาปี ละ
2 ครั้ง หรื อ การอนุญาตให้ใช้พื้นที่ท�ำโรงงานอุตสาหกรรมเป็นต้น
ส่วนในประเด็น การอนุรักษ์วัฒนธรรมและการบริหารจัดการท่ องเที่ยวใน
บริบทของการพัฒนาได้มีการตั้งข้อสั งเกตว่า กระบวนการพัฒนาความทันสมัย
ตั้งแต่หลังสงครามครั้งที่ 2 เป็นต้นมา ได้ส่ งผลกระทบต่ อวิถีชีวิตของประชากร
ในเขตเมือง ในหลายแง่ด้วยกัน เช่น มีชีวิ ตที่เร่งรีบ แข่งขัน และเอารัดเอาเปรี ยบ
มีความตึงเครียด มีความโดดเดี่ยวทางสังคม และเผชิญหน้ากับการเปลี่ยนแปลง
อย่างรวดเร็ว เกิดความรู้สึกโหยหาอดีตใฝ่ฝันอยากกลับไปสู่ความเรียบง่าย มีน�้ำใจ