งานวิจัยวัฒนธรรมภาคกลาง 191
ตลาด (แต่งานศึกษาไม่ได้กล่าวถึงกลุ่มหลังนี้มากนั ก) ตัวอย่างงานศึกษาในกลุ่มนี้
เช่น มนตรี คงเจริญ (2536) ศึกษาผลกระทบของการเปลี่ยนแปลงทางสังคม เศรษฐกิจ
ที่มีอิทธิพลต่อประมงชายฝั่ง ศึกษาชุมชนคลองด่าน1 พบว่าการติดต่อกับสังคมเมือง
มีผลต่อการเติบโตของอาชีพประมง เช่นเดียวกับงานศึกษาของ ชนิกา วัฒนะคีรี
(2537) เรื่อง จากสังคมชาวนาสู่สังคมอุตสาหกรรม ศึกษาการเปลี่ยนแปลงที่เกิ ดขึ้น
ในชุมชนไทเบิ้ง จ.ลพบุ รี2 พบว่าการที่ ชุมชนไทเบิ้ งซึ่งให้ภาพว่าเป็นชุมชนดั้งเดิม
ผูกพันด้วยเครือญาติ เกิดการเปลี่ ยนแปลงเนื่องจากรัฐต้องการพั ฒนาประเทศ
สู่ความก้ าวหน้าทางอุตสาหกรรม ชุมชนต้องปรับเปลี่ยนอาชีพจากการท�ำนามา
เป็นคนงานโรงงานอุตสาหกรรม หรืองานศึกษาของ วรณัย พงศาชลากร (2538)
เรื่องพืชเศรษฐกิ จกับการเปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรม ศึกษาที่บ้ านโคก ต.อู่ทอง
จ.สุพรรณบุรี3 โดยวิ เคราะห์ปัจจัยที่ มีผลต่อการเปลี่ยนแปลงพืชเศรษฐกิจและ
อิทธิพลการค้าแบบทุนนิยม นอกจากนี้ สมคิด จ�ำนงศร (2544) ได้ศึกษาเกี่ยวกับ
การเปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรมของชุมชนรอบสวนอุตสาหกรรมโรจนะ
จ.พระนครศรีอยุธยา4 สะท้อนถึงผลการศึกษาท�ำนองเดียวกันว่า การเปลี่ยนแปลง
ทางสังคมและวัฒนธรรมที่เกิดขึ้นเนื่องมาจากสภาพพื้นที่ที่เปลี่ยนจากเกษตรกรรม
เป็นอุตสาหกรรมตามนโยบายการพั ฒนา ท�ำให้ มีโรงงานอุตสาหกรรมเกิดขึ้น
ในชุมชนส่งผลต่อการเปลี่ยนแปลงของชุมชนในหลากหลายมิติ
งานศึกษาบางส่วนที่ ได้น�ำเสนอข้างต้น สะท้อนให้เห็นว่ามีลักษณะท�ำนอง
เดียวกันคือการวิเคราะห์ภายใต้กรอบคิดเรื่อง การเปลี่ยนแปลงทางวัฒนธรรมของ
ท้องถิ่นเกิดจากการเติบโตของเมือง นโยบายและการพัฒนาอุตสาหกรรม ตลอดทั้ง
การเร่งรั ดพัฒนาชนบท ซึ่ งเน้นการบรรยายเชิงโครงสร้างที่เป็นแบบแผนเดียวกันใน
แทบทุกพื้นที่ กล่าวคือ การสะท้อนภาพเดียวกั นที่แสดงถึ งคลื่นแห่ งการพัฒนาจาก
ภายนอกที่ถาโถมเข้าสู่ชุมชนและท�ำลายของวิถีชีวิตชุมชนลง ซึ่งอาจจะขาดมิติของ
1 วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยศิลปากร
2 วิทยานิพน์มหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย มหาวิทยาลัยธรรมศาสตร์
3 วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต บัณฑิตวิทยาลัย จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย
4 วิทยานิพนธ์มหาบัณฑิต ศิลปะศาสตร์มหาบัณฑิต (สาขาวิชาพัฒนาชนบท) มหาวิทยาลัยมหิดล