138 ถกเถียงวัฒนธรรม
การเปรียบเทียบในตารางยังไม่ค่อยสมบูรณ์ เพราะแต่ละงานให้ความ
ส� ำคัญกับพิ ธีไม่เหมือนกั น และในบางกรณีพิธีเหล่านี้มีชื่อเรียกไม่เหมือนกั นจึง
ไม่อาจตีความได้ว่ามีความแตกต่างกันอย่างชัดเจน แต่ทุกงานให้ความส� ำคัญกับ
การพรรรณาและวิเคราะห์พิธีเสนเรื อน ซึ่งไม่มีความแตกต่างกันมากนักในการ
ประกอบพิ ธีเสนเรือน การท� ำหน้าที่ทางสั งคม การก�ำหนดเวลาประกอบพิธี
ส่ วนรายละเอียดขั้นตอนของพิธีแตกต่างกันไปตามต�ำราของหมอเสนผู้ ประกอบพิธี
ซึ่ งไม่ใช่เป็นเรื่องความแตกต่างในเชิงชุมชน
งานวิจัยเกี่ยวกับกลุ่มชาติพันธุ์ อื่นๆ ที่ใช้ภาษาตระกูลไทเหล่านี้ยังคงมีน้อย
และไม่มีการศึกษาที่ครอบคลุม ที่พอมีรายละเอียดอยู่บ้าง คือ งานวิจัยของภูธร
ภูมะธน (2542) ที่ศึกษาไทยเบิ้ง ซึ่งอาศัยอยู่ บริเวณลุ่มน�้ำป่าสักส่วนใหญ่ท�ำการ
เกษตรกรรม โดยเฉพาะปลูกพืชที่ หลากหลาย เช่น ข้าว อ้อย ข้าวโพด และอื่นๆ
คล้ายๆ กับชุมชนชาวนาภาคกลางโดยทั่วไป
ในแง่ความสัมพั นธ์ทางสังคมเมื่อหญิงและชายแต่งงานกัน ฝ่ายชายจะเข้า
มาอยู่ทางครอบครัวของฝ่ายหญิง อาจจะเป็นในครัวเรือนเดียวกันหรือใกล้เคียงกัน
ฉะนั้นการตั้ งถิ่นฐานจึงเอนเอี ยงไปทางฝ่ายหญิง ซึ่งก็สอดคล้องกับประเพณี
สืบมรดกที่ว่าลูกสาวได้มรดกมากกว่าฝ่ายชาย อย่างไรก็ตาม ลูกสาวและลูกชาย
มีความส�ำคัญเท่าเที ยมกันในทัศนะของพ่อแม่เพราะช่วยเหลือพ่อแม่ กันคนละแบบ
ลูกชายเป็นแรงงานส� ำคัญในไร่นาและสามารถบวชส่งผลบุ ญให้พ่อแม่ ได้
ส่วนลูกสาวดูแลพ่อแม่ยามเจ็บไข้ และในวัยชราจะเป็นที่ พึ่งได้
ส่วนในเรื่องความเชื่อยังมีความเชื่อเรื่องผีดั้งเดิมได้แก่ “ผีปู่ ย่าตายาย” หรือ
“ผีบ้านผีเรือน” นอกจากนั้นยังมีความเชื่อเรื่องผีอื่นๆ อีก รวมทั้งสิ่งศักดิ์สิทธิ์ เช่น
ศาลเจ้าพ่อต่างๆ บางศาลมีรูปเทพเจ้าจีน เช่น “ปุนเถ่ากง” และยังนับถือกราบไว้
แม่โพสพ ซึ่งเป็นเทพธิดาประจ�ำต้นข้าว และเนื่องจาก “ไทยเบิ้ง” นับถือศาสนาพุทธ
ด้ วยจึงมีความเชื่อในเรื่องการเวียนว่ายตายเกิดทางพุทธศาสนา และความเชื่อพื้นถิ่น
เช่น ไสยศาสตร์ต่างๆ แต่ไม่มี การศึกษาเจาะลึกในเรื่องนี้