งานวิจัยวัฒนธรรมภาคใต้ 83
ภาคใต้ งานชิ้นแรกซึ่งเป็นงานประมวลความคิ ดและประสบการณ์ของชุมชนไม้ เรียง
(ประยงค์ รณรงค์, 2546) ได้เสนอเกี่ยวกับศูนย์ เรียนรู้ชุมชนที่เน้นปรัชญาการเรียนรู้
ตลอดชีวิต มีกระบวนการเรียนรู้สู่ชุ มชนที่มีหลักสูตรมากมาย โดยได้ขยายผลไปสู่
สถานศึกษาในชุมชน เพราะเชื่อว่าการเรียนรู้ คือ หัวใจของการพัฒนา นอกจาก
นี้ยังได้เสนอแผนแม่บทชุมชนที่เน้นการเรียนรู้ การพัฒนาอาชีพ และสุขภาพอันมี
กิจกรรมเกี่ยวกับ เกษตรกรรมยั่ งยืน กองทุนชุมชน กองทุนสิ่งแวดล้อมและสุขภาพ
เพื่อให้ชุมชนสามารถพึ่งตนเองได้ โดยที่ยังได้ประมวลความรู้เกี่ยวกับวิสาหกิ จชุมชน
เพราะเชื่อว่าหากเป็นเช่นนี้จะสามารถสร้างคนและองค์กรชุมชนให้เข้มแข็ง สามารถ
จัดการทุน และทรั พยากรต่างๆ ที่มีอยู่ให้เกิดประโยชน์ต่อชุมชนได้ ด้วยการเชื่อม
โยงวัฒนธรรม สังคม ธรรมเนียมประเพณีเข้าด้วยกัน
การประมวลความรู้ ประสบการณ์ และแนวคิดของชุมชนไม้ เรียงจึงเป็นงาน
ที่ถ่ายทอดประสบการณ์ตรงที่ผู้เขียนคลุกคลีมาอย่างยาวนานโดยตลอด โดยที่ได้
พัฒนาความคิ ด และการปฏิ บัติงานจริงจนในที่สุดชุมชนสามารถพึ่งตนเองได้ ท�ำให้
ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อมได้รับการดูแลรักษาไว้เป็นอย่างดี ส�ำหรับบทความเรื่อง
กลุ่ม สวนสมรม ต�ำบลบ้านยาง อ�ำเภอคี รีรัฐนิคม (อร่ามรัศมิ์ ด้วงชนะ, 2547) ซึ่ง
ผู้เขียนเก็บข้อมูลจากการลงไปสัมผัสพื้ นที่ด้วยการสัมภาษณ์และดูสภาพจริง ท�ำให้
เห็นถึงการจัดการทรัพยากร ธรรมชาติ และสิ่งแวดล้อม โดยการประกอบอาชี พท�ำ
สวนสมรม ซึ่งเป็นสวนแบบดั้งเดิมในบริ เวณพื้นที่ริ มฝั่งคลองซึ่งมี พืชพรรณอย่าง
หลากหลาย มีผลประโยชน์ตลอดปี แม้เป็นเพียงแบบพออยู่พอกินแต่ก็ปลอดภัยจาก
สารเคมีและยาปราบศัตรูพืช ซึ่ งช่วยให้มนุ ษย์ สัตว์ พืช และสิ่งมีชีวิตอื่นๆ ด�ำรงอยู่
อย่างอิสระ ปลอดภัย พึ่งตนเองได้ และเกื้อกูลกัน อย่างมีความสุ ข ผลก็คือ เป็นการ
ช่วยให้เกิดการอนุรักษ์วั ฒนธรรม และสภาพธรรมชาติแวดล้อมไว้เป็นอย่างดีด้วย
ในส่วนของงานบทความเรื่อง เขาคราม... บนเส้นทางการค้นหาตนเอง
(กลิ่น คงเหมือนเพชร, 2547) เป็นงานการจัดการทรัพยากรและสิ่งแวดล้ อมอีก
ชิ้นหนึ่งที่เกิดขึ้นจากการที่ผู้ศึกษาได้ ลงทุนคลุกคลีเก็บข้อมูลในพื้นที่แล้วประมวล
ปรากฏการณ์และพลวัตของชุมชนออกมาเผยแพร่ โดยพบว่าบนความหลากหลาย