74 โสวัฒนธรรม
4. ระบบภูมิ ปัญญากับวิถีชีวิ ตวัฒนธรรม เป็นพลังความรู้ซึ่งชุมชนได้ใช้ใน
การด�ำรงชีวิ ตวัฒนธรรม โดยมี ความหลากหลายทางวัฒนธรรมที่แตกต่างกันไป
ดังจะเห็นได้ จากภูมิปัญญา การแพทย์พื้นบ้าน การผลิตอุของชาวผู้ไทยเรณูนคร
(ศิวพร, 2542) การรั กษาโรคภัย การผลิตในเชิงหัตถกรรม (เยาวดี วิเศษรัตน์ ,
2541) รวมทั้งชาวไทยเขมรซึ่งมีภูมิ ปัญญาทางด้านสมุนไพร เกี่ ยวข้องกับความเชื่อ
ตลอดจนกลุ่ มชาติพันธุ์อื่น เช่น ชาวกวย ชาวโส้ ชาวบรู ชาวมอญ ชาวกะเลิง ชาวจี น
และชาวย้อ เป็นต้น
นอกจากนี้ ผลงานวิจัยหลายเรื่อง ซึ่งเป็นแนวความคิดหลากหลายทาง
ชาติพันธุ์ เป็นระบบภูมิ ปัญญาที่เกี่ยวกั บวัฒนธรรม การพั ฒนา โดยเน้นการน�ำ
วัฒนธรรมไปใช้ประโยชน์ เช่น งานวิจัยของเอมอร ไพรไหล (2540) มากกว่าในเชิง
ทฤษฎี เป็นผลงานของชาวไทยกะเลิง เวียดนามและชาวไทยโส้ เป็นต้น
ตลอดจนศิ ลปะกับวิถีชีวิตวัฒนธรรมของกลุ่มชาติพันธุ์ ทั้งของชาวผู้ไทย
ชาวเขมร ชาวกวย ชาวบรู และชาวจี นเป็นต้น โดยส่วนมากเกี่ยวกับศิลปะชุมชน
เมื่อพิ จารณาจากการประเมินและวิเคราะห์สถานภาพองค์ความรู้การ
วิจัยวัฒนธรรมภาคตะวันออกเฉียงเหนือ ในด้านความหลากหลายทางชาติพันธุ์
เราอาจจะกล่าวได้ว่า กลุ ่มชาติพันธุ์เป้าหมายที่ศึกษามากที่สุด คือ ชาวผู้ไทย
รองลงมา คือ ชาวไทยเขมร โดยเป็นกลุ่มเป้าหมายในการศึกษาตามแนวความคิด
ทั้ง 4 แนวความคิด ได้แก่ พลวัตวิถีชุมชนชาติพันธุ์ อัตลักษณ์ทางชาติพันธุ์ ระบบ
ความเชื่อกับวิถีชีวิตวัฒนธรรม และระบบภูมิปัญญากับวิถีชีวิตวัฒนธรรม แม้จะ
มีผลงานการศึกษาเป็นจ�ำนวนมากก็ตามแต่เป็นองค์ความรู้พื้นฐานย่อยๆ ซึ่งยังไม่
สามารถพัฒนาเป็นทฤษฎีความหลากหลายทางชาติพันธุ์ได้
ส�ำหรับกลุ่มชาติพันธุ์อื่นที่ได้ใช้เป็นกลุ ่ มเป้าหมาย เช่น ไทยญ้อ ไทยโย้ย
ไทยแสก ไทยด�ำ ไทยบรู ไทยกะเลิง ไทยโส้ ไทยกวย ชาวเวี ยดนาม และชาวจีน
เป็นต้นนั้น กลุ่มชาติพันธุ์เหล่านั้น ยังต้องได้รับความสนใจมากขึ้น เพื่ อให้เกิดความ
เข้าใจ การเข้าถึงวิถีชีวิตวัฒนธรรม ซึ่งจะน�ำไปสู่การพัฒนาที่แท้จริงอย่างยั่งยืน