76 โสวัฒนธรรม
ชูพิ นิจ เกษมณี (2548) ได้กล่าวถึง ความหลากหลายทางวัฒนธรรมมี 3 มิติ
คือ ความหลากหลายของวัฒนธรรมย่อย (subculture diversity) ความหลากหลาย
ทางมุมมอง (perspective diversity) และความหลากหลายทางชุมชน (community
diversity) หรือ ความหลากหลายชาติพันธุ์ ดังนั้น การเข้าใจวัฒนธรรมของกลุ่ม
ชาติพันธุ์จ�ำเป็นต้องมีงานวิจัยที่เกี่ยวข้องกับการยอมรั บในความแตกต่าง และการ
เคารพในความแตกต่างของกลุ่มชาติพันธุ์ จึงต้องมีงานวิจัยความหลากหลายทาง
ชาติพันธุ์ โดยนักวิจัยต้องมีความเป็นกลาง (objectivity) ปราศจากการถือชาติพันธุ์
เป็นเกณฑ์ (absence of ethnocentrism) ปราศจากการรังเกียจเดียดฉันท์ (absence
of prejudice) และการไม่เลือกปฏิบัติ (discrimination) ซึ่ งจะเป็นการแลกเปลี่ยนเรียนรู้
ระหว่างนักวิจัยกับกลุ ่มชาติพันธุ์ อันจะน�ำไปสู่ความเข้าใจซึ่งกันและกันอย่างแท้จริง
และความเท่าเทียมทางสังคมในสังคมไทยตามรัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย
พุทธศักราช 2540 มาตรา 4 บัญญัติว่า “ศักดิ์ศรีของความเป็นมนุษย์ สิทธิและ
เสรีภาพของบุคคลย่อมได้รับความคุ้มครอง”
นักวิจัยต่างวัฒนธรรมได้มีบทบาทอย่างมากในการศึกษาความหลากหลาย
ทางชาติพันธุ์ โดยได้เสนอแนวความคิดที่ เป็นประโยชน์ต่อการวิจัยกลุ่ มชาติพันธุ์
ทั้งในวิธีวิ ทยาของแนวความคิด และทฤษฎีที่เกี่ยวข้องกับพื้ นที่ที่ศึกษา เช่น Frederick
Barth (1969) ได้เสนอแนวความคิดที่ว่ า กลุ่มชาติพันธุ์ที่ตั้งรกรากในบริ เวณเดียวกัน
ย่อมจะมีความสั มพันธ์ซึ่งกันและกัน เรียกว่า พรมแดนทางชาติพันธุ์ (ethnic boundary)
ทั้งนี้ ต่างฝ่ายยอมรับพรมแดนระหว่างกัน ซึ่ งย่อมน�ำไปสู่ ความสมานฉันท์ได้
การเสนอแนวความคิดนี้ น่าจะเป็นประโยชน์ต่อการน�ำไปใช้ในการวิจัยบริบทในกลุ ่ ม
ชาติพันธุ์ที่ อยู่พรมแดนของประเทศ เช่น เรื่องการจัดการธรรมชาติและสิ่งแวดล้อม
และปัญหาแรงงานข้ามชาติ เป็นต้น
นอกจากนี้การวิจัยตามแนวความคิดของประชาสังคม (civil society) เป็น
มุมมองของนักวิชาการที่ สนใจศึกษาการเสริมสร้างศักยภาพของชุ มชน (Somjit
Daenseekaew, others, 2005; Somsak Srisontisuk, 2545; and Yoshihide, Sakurai,
and Srisontisuk, ., 2003) ได้ เสนอแนวความคิดของประชาสังคมใน