งานวิจัยวัฒนธรรมภาคใต้ 25
เช่น ทฤษฎี วิวั ฒนาการ ทฤษฎีความขัดแย้ง ทฤษฎีความล้าหลังทางวั ฒนธรรม
ทฤษฎีมานุษยนิเวศวัฒนธรรม และทฤษฎีตัวก�ำหนดทางเศรษฐกิจ เพื่อศึกษาการ
เปลี่ยนแปลงทางสังคมและวัฒนธรรมโดยเฉพาะของชาวเล อีกทั้งมีหลายเรื่องศึกษา
โดยใช้แนวคิดด้านคติชนวิ ทยา และมีผลงานบางเรื่องใช้แนวคิ ดด้านการศึกษาทาง
มานุษยวิ ทยาในการส�ำรวจชุมชน เพื่อศึกษาสภาพปัญหา ประชากร ส�ำหรับสร้าง
หลักสูตรภาษาไทยแก่เด็ กชาวเลเป็นต้น และบางเรื่องใช้แนวคิดและทฤษฎีทาง
มานุษยวิ ทยาชุมชนเพื่อค้นหาว่า ชาวเล มีปฏิ กิริยาอย่างไรต่อการเปลี่ยนแปลงวิถี
ชีวิตอย่างรวดเร็วที่ต้องติดต่อกับคนภายนอก และต้องต่อสู้กับปั ญหา ในปัจจุบันแม้
จะมีผู้ศึกษาทั้ง 2 กลุ่มชนกันมากขึ้น แต่ผลงานไม่น้อยไม่ได้ศึกษาภาคสนามอย่าง
แท้จริง พยายามเพียงแค่หยิบยกข้อมูลจากที่มีผู้ศึกษาไว้แล้ว มาปะติดปะต่อเพื่ อใช้
อธิบายกลุ่มที่ศึกษา โดยไม่ตรวจสอบข้อมูลที่ได้จึงไม่ตรงกับความเป็ นจริงในชุมชน
ที่ศึกษา และสาระบางช่ วงบางตอนไม่อ้างอิงเจ้าของผลงานก็มี อย่างไรก็ตามมี
บางเรื่องที่ผู้ ศึกษาน�ำเสนอด้ วยมุ มมองของตนเอง แต่ก็เป็นความคิดเห็นส่ วนตัว
มากกว่าการพยายามท�ำความเข้าใจข้อเท็จจริง ท�ำให้เนื้อหาที่ได้ซ�้ำซ้อน วนเวียน
ซ�้ำรอยเดิม ไม่แสดงถึ งความก้าวหน้าทางการศึกษา เมื่อเป็นเช่ นนี้การศึกษาเนื้อหา
ด้านความหลากหลายทางชาติ พันธุ์ของกลุ่ มซาไกและชาวเลทั้ งในปัจจุบันและ
อนาคต ควรตั้งประเด็นศึกษาให้ชัดเจน ทันสมัยเหมาะกับสถานการณ์ และสภาพ
แวดล้อมของแหล่งศึกษา สามารถตอบโจทย์ได้ และควรให้ความส�ำคัญกับการ
ศึกษาเนื้อหาแบบแยกส่ วน โดยเจาะลึกในแต่ละประเด็น แต่ละเรื่ อง และการศึกษา
เนื้อหาแบบองค์รวม เพื่อท�ำความเข้าใจภาพรวมของกลุ่มชาติ พันธุ์ อันเป็นประโยชน์
ต่อการน� ำผลงานทั้งสองกลุ่ ม ไปใช้ ทั้งในแง่การศึกษาวิจัยอย่างต่อเนื่อง และ
การพัฒนาที่เป็นไปในทิศทางที่สอดคล้องกันกั บวัฒนธรรมชุมชน
การสังเคราะห์ และประเมินสถานภาพองค์ความรู้การวิจัยวัฒนธรรมภาคใต้
เป็นงานที่นักวิชาการภาคใต้ร่วมมือศึกษากันมายาวนาน มีการเปลี่ยนแปลงผู้ศึกษา
บางคนเนื่องจากแต่ละคนมีภารกิจต่างๆ มากมาย ท� ำให้ไม่สามารถด�ำเนินงานให้
ลุล่วงได้ ผู้ร่วมงานจ�ำนวนหนึ่ง คือ รองศาสตราจารย์ อุ ดม หนูทอง ภายหลังจาก