งานวิจัยวัฒนธรรมภาคใต้ 225
4 ลักษณะ คือ การท�ำไร่นาสวนผสมขนาดเล็กบนที่ราบ ท�ำไร่นาสวนผสมขนาด
ใหญ่บนที่ราบ การท�ำไร่ นาสวนผสมบนที่ราบระหว่างสันทราย และการท�ำไร่
นาสวนผสมบนพื้นที่สั นทราย พบว่า การท�ำไร่ นาสวนผสมบนพื้นที่สั นทราย
มีความยั่งยืนต�่ ำสุด ส่ วนการท�ำไร่ นาสวนผสมลั กษณะอื่นๆ มี ความยั่งยืนใน
ระดับปานกลาง และการจัดการระบบวนเกษตรในที่ ราบลุ่ มแม่ น�้ำปากพนัง
(นฤมล พฤกษา, 2539) งานชิ้นนี้กล่าวถึง การจัดการระบบวนเกษตรบริ เวณ
ราบลุ่มแม่ น�้ำปากพนังที่ใช้แรงงานในครัวเรื อน วิธีที่ง่าย ไม่ยุ่ งยาก ลงทุนน้อย
และใช้สารเคมี น้อยที่สุด ผลที่เกิดจากการจัดระบบในแง่นิเวศวิทยา พบว่า
มีพืช 118 ชนิ ด 56 วงศ์ ขึ้นทั้งในที่ดอน ที่ลุ่มและที่สั นทราย รูปแบบการการ
กระจายตัวของพืชเป็นไปอย่างสม�่ ำเสมอ การจัดวนเกษตรที่ดี ท� ำให้เกษตรกร
มีรายได้ สม�่ำเสมอ และไม่มีหนี้สิน ส�ำหรับงานที่ ใช้วิธีวิวิ ทยาเชิงคุณภาพมี
4 เรื่อง ได้แก่ การเปรียบเทียบวั ฒนธรรมการท�ำสวนพลูปากหรามกับพลูวังโหล
จังหวัดนครศรีธรรมราช (โสพิศ โพธิ สุวรรณ, 2543) งานชิ้นนี้ศึกษาการเปรียบเทียบ
การท�ำสวนพลู 2 แหล่ง คื อ สวนพลูบ้านปากหราม กับบ้านวังโหล พบว่า มีความ
แตกต่างกันในเรื่องระยะเวลาการปลูก การทอนค้างพลู แนวคิดในการพัฒนาการ
ท�ำสวนพลู การใช้แรงงานในการเก็บผลผลิต อุปกรณ์ในการเก็บพลู และการเลื อก
ปุ๋ย สวนพลูวังโหลให้ผลิตพลูที่มีคุณภาพและขายได้ราคาสูงกว่าสวนพลูปากหรา
ม มีแนวโน้มขยายพื้นที่ปลูกมากขึ้น ต่างจากพลูปากหรามที่มีแนวโน้มการขยาย
พื้นที่ปลูกลดลง การศึกษาความเชื่ อเกี่ยวกับพืชที่ใช้เป็นอาหารและยาของชาวบ้าน
อ�ำเภอสทิงพระ จังหวัดสงขลา (เกษวรินทร์ ไชยแก้ว, 2541) งานชิ้นนี้ศึกษาความ
เชี่ยวกับพืชพื้นบ้านของชาวบ้านอ�ำเภอสทิงพระ ที่เชื่อกันว่าพืชเป็นทั้งอาหารและยา
เมื่อรับประทานไปแล้วจะช่วยบ�ำรุงร่างกายให้แข็งแรง โดยเฉพาะผู้ป่วย และสตรี
มีครรภ์ ส่วนของพืชบางชนิดใช้รักษาโรคได้ เช่น รากกล้วยเถื่อนรักษาไข้มาเลเรีย
ถั่วเขียวต้มน�้ำตาลช่วยรักษาโรคเหน็บชา เป็นต้น การศึกษาการเลี้ยงหอยนางรม
ของชาวบ้าน อ�ำเภอกาญจนดิ ษฐ์ จังหวัดสุราษฎร์ธานี (ศรัณย์ วรานนท์ชุติ, 2544)
งานชิ้นนี้ศึกษาสภาพปัญหาในการเลี้ยงหอยนางรมในกาญจนดิษฐ์ พบว่า ประสบ
ด้านการผลิตและการตลาด ในการผลิตผู้เลี้ยง การขาดพันธุ์หอยนางรมที่มีคุณภาพ