งานวิจัยวัฒนธรรมภาคใต้ 223
มีทั้งทุนส่วนตัวและกู้ยืมมาจากธนาคาร ผลิ ตภัณฑ์ที่จ�ำหน่ายมี 3 ประเภท คือ เครื่อง
ใช้ในครัวเรือน ของที่ระลึก และเครื่ องประดับ ผลกระทบจากการผลิตด้านลบ ได้แก่
สุขภาพร่างกายเสื่อมลงเพราะสารเคมี และไม่มีเครื่องทุนแรง ส่วนด้านบวก ได้แก่
มีรายได้เพิ่มมากขึ้ น ความผูกพันในครอบครัวดีขึ้น และเป็นการอนุรักษ์ศิลป
หัตถกรรมท้องถิ่ น การเปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดินในต�ำบลคลองแห อ�ำเภอหาดใหญ่
จังหวัดสงขลา (ยุทธนา ตระบันพฤกษ์, 2540) งานชิ้นนี้กล่าวถึง สาเหตุของการ
เปลี่ยนแปลงการใช้ที่ดิน ได้แก่ การเพิ่มจ� ำนวนประชากร การพัฒนาโครงสร้าง
ขั้นพื้นฐาน การขยายตั วของที่อยู่ อาศัยและหน่ วยงานรัฐ การขยายตั วของ
พาณิชยกรรมและบริการ และการขยายตั วของพื้ นที่ท� ำสวน ลักษณะการ
เปลี่ยนแปลง ได้แก่ พื้นที่นาลดลงโดยเปลี่ยนเป็นนาร้าง สวนยางพารา ที่อยู่
อาศัย ถนน พาณิชยกรรม และการบริการ พื้นที่ป่าโปร่งหมดไปโดยเปลี่ยนเป็น
สวนยางพารา ที่นา ที่อยู่อาศัย และถนน ผลกระทบการเปลี่ ยนแปลง ได้แก่
สิ่งแวดล้อมเสื่อมโทรม การใช้ที่ดินไม่เป็นระเบียบ ราคาที่ดินสูงขึ้น และผลผลิต
ทางการเกษตรลดลง การปรับเปลี่ยนพื้ นที่การท�ำนาข้าวเป็นการเกษตรผสมผสาน
ของชาวบ้านต�ำบลศรีวิชัย อ�ำเภอพุนพิน จังหวัดสุราษฏร์ธานี (วีระศักดิ์ สุวรรณศั กดิ์,
2542) มีสาระส�ำคัญ ซึ่งมีผลมาจากปัจจัยภายใน ได้แก่ พื้นฐานทางสังคมวัฒนธรรม
ศักยภาพแวดล้อมชุมชน ผู้น�ำชุมชน เป็นต้น ส่วนปัจจัยภายนอก ได้แก่ นโยบาย
ของรัฐ ระบบสินเชื่อ บทบาทเจ้าหน้ าที่ส่งเสริมการเกษตรและองค์กรพัฒนาเอกชน
เป็นต้น รูปแบบการปรับเปลี่ยน ได้แก่ การผสมผสานกิจกรรมพืชกับพืช พื ชกับ
สัตว์ และสัตว์กับสั ตว์ การปรับเปลี่ยนดังกล่าวท�ำให้เศรษฐกิจระดับครอบครัวดี
ขึ้น ชุมชนมีงานท�ำมากขึ้น สังคมและครอบครัวมีความสงบสุขมากขึ้น ความ
หลากหลายทางชีวภาพและนิเวศวิทยาดีขึ้น การเปลี่ยนแปลงเศรษฐกิจในต�ำบล
เกาะนางค�ำ อ�ำเภอปากพะยูน จังหวัดพัทลุง ตั้งแต่มีการสร้างสะพานเชื่อมเกาะ
(ภัทธนันท์ ไชยประภา, 2542) งานชิ้ นนี้กล่าวถึง การเปลี่ยนแปลงด้านการผลิ ต
การจ�ำหน่าย และการบริโภค ของชาวบ้านเกาะนางค�ำ ว่ าตั้งแต่มีการสะพานเชื่อม
เกาะ ชาวบ้านมี รายได้เพิ่มมากขึ้น มี สินค้าบริโภคที่หลากหลาย แต่ในทางกลับ
กันมีการท�ำลายทรัพยากรธรรมชาติและสิ่ งแวดล้อมมากขึ้น ความสัมพั นธ์ภายใน