216 สืบโยดสาวย่าน
ตามชุมชน สินค้าที่เป็นที่นิยม ได้ แก่ สินค้าพื้นเมือง สินค้าอุตสาหกรรม และสินค้า
อื่ นๆ มีลักษณะความสัมพันธ์แบบพึ่งพา ที่อาศั ยระบบการเมือง การปกครอง
วัฒนธรรม และระบบเศรษฐกิจการค้า ส�ำหรับปัจจัยที่ท�ำให้เกิดการเปลี่ยนแปลง
การค้า ได้แก่ การเปลี่ยนแปลงทางด้านเทคโนโลยี การเปลี่ยนแปลงทางด้านแม่น�้ำ
ล� ำคลอง และการเปลี่ยนแปลงทางด้านวัตถุ ดิบทางธรรมชาติในการผลิตสิ นค้า
ชุมชนและภูมิปัญญา งานวิจัยเรื่อง แผนธุรกิจผลิตผีเสื้อใบยางพารา (ชาครินทร์
โชติศุภเศรณี และนนทิภัค เพียรโรจน์, 2546) เป็นการศึ กษาการด�ำเนินงานของ
กลุ่มแม่บ้านเกษตรกรควนสุบรรณที่ผลิตผีเสื้อใบยางพารา โดยมุ่งศึกษาแผนการ
ตลาด การผลิต การบริหารและจั ดองค์การ และแผนทางการเงิน พบว่า กลุ่มแม่
บ้านเกษตรกรควนสุบรรณมีการด�ำเนินการผลิ ต การตลาด และการบริหารจัดการ
กลุ่มที่ดี เมื่ อเกิดสถานการณ์ที่ไม่เป็ นไปตามแผนการที่วางไว้ เช่น ยอดขายไม่เป็นไป
ตามเป้าหมาย ก�ำลังการผลิตไม่เพียงพอต่อความต้ องการตลาด เงินทุนหมุนเวียนไม่
เพียงพอต่อการด�ำเนินกิจกรรมของกลุ่ม มีคู่แข่งในตลาดเพิ่มมากขึ้น และมีการลอก
เลียนแบบสินค้า กลุ่มมีแผนส�ำรองในการรับมื อสถานการณ์ดังกล่าวได้เป็นอย่างดี
และงานวิจัยเรื่อง ปัจจัยแห่งความส�ำเร็จในการด�ำเนินงานวิสาหกิจชุมชน ศึกษา
กรณีบ้านปากกะแดะ อ�ำเภอกาญจนดิษฐ์ จังหวัดสุราษฎร์ธานี (สาโรช เนติธรรมกุ ล,
2546) มีเนื้อสาระเกี่ยวกับ ชุมชนชาวไทยเชื้อสายจีนปากกะแดะที่อพยพมาจากเกาะ
ไหหล�ำ มาตั้งชุมชนอยู่ที่ริม 2 ฝั่งปากคลองกะแดะ ประกอบอาชีพการประมงและ
รับราชการ ภายหลังมีผู้อพยพเข้ามาตั้งถิ่นฐานในชุมชนมากขึ้น เกิดปัญหาตามมา
มากมาย เช่น ปัญหาสิ่งแวดล้อม ยาเสพติด การไม่ มีพื้นที่ท�ำมาหากิน เป็นต้น โดย
เฉพาะปัญหาด้านการประกอบอาชีพ คือ การเลี้ ยงหอยนางรม หอยแครง ประมง
ชายฝั่ง การท่องเที่ ยวเชิงอนุรักษ์ รวมทั้งการแปรรูปอาหารทะเล ชาวบ้านรวมกลุ่ม
กั นแก้ไขโดยใช้กระบวนการมีส่วนร่วม 3 ฝ่าย คือ ชาวบ้านในชุมชน โรงเรียน และ
ภาครัฐบาล การด�ำเนินการเป็นไปด้วยดี โดยที่ทุกกลุ่มต่างตระหนักว่าหากไม่หาทาง
แก้ไขปัญหาดังกล่าว ปัญหาเหล่านั้นนับวันจะทวีความรุนแรงมากขึ้น
งานกลุ่มหน้าที่และบทบาท มี 13 เรื่อง เป็นวิทยานิพนธ์ 8 เรื่อง และงานวิจัย