งานวิจัยวัฒนธรรมภาคเหนือ 37
อินเตอร์เน็ต ส่วนประเภทของงานทางศิลปะที่ศึกษานั้น จะครอบคลุมงานด้าน
สถาปัตยกรรม, จิตรกรรมและประติมากรรม, ผ้าและหัตถกรรม, ดนตรี, การฟ้อน
ร�ำและการละเล่น, วรรณกรรมและต� ำนาน
ประเด็นหลั กที่จะศึกษาคือ วิเคราะห์การตั้งโจทย์วิ จัย (problematization)
วิธีวิ ทยา ระเบียบวิ ธีวิ จัย (research methodology) กระบวนการสร้างกรอบคิด
นามธรรม (conceptualization) และดูทฤษฎีที่ใช้ตลอดจนความสัมพันธ์ระหว่างทฤษฎี
กับข้อมูล ที่ส�ำคัญ จะศึกษาดูว่างานวิจัยต่ างๆ นั้นซ่อนค�ำจ�ำกัดความ “วัฒนธรรม”
ไว้อย่างไร และมองความสัมพั นธ์ระหว่างศิลปะกั บสังคมแตกต่างกันอย่างไร การมี
ค�ำจ�ำกัดความที่ ต่างกันนี้น�ำไปสู่มุมมองและวิธีวิเคราะห์ตลอดจนการตั้งโจทย์และ
ยุทธศาสตร์การวิ จัยที่แตกต่างกันด้วย นอกจากนั้น ในการท�ำความเข้าใจแนวโน้ม
และจารีตของงานวิจัยนั้น จะต้องค�ำนึงถึงบริบททางสังคมในแวดวงวิชาการตลอด
จนนโยบายและยุทธศาสตร์ของแหล่งทุนต่างๆ ที่ อุดหนุนการวิจัย ในแง่นี้ความเข้าใจ
และการนิยามความหมายของวัฒนธรรมจากองค์กรต่างๆ ในสังคมก็เป็นตัวก�ำหนด
ทิศทางการวิจัยด้วย
ในเบื้องต้นจะท�ำความเข้าใจร่วมกันเกี่ยวกับวิธีวิทยาก่อน ซึ่งผู้วิจัยมุ่งให้
หมายถึง กระบวนการที่เรียกว่า conceptualization อันกินความกว้างกว่าค�ำว่า
ระเบียบวิธีวิ จัย หรือ methodology ซึ่งเน้นที่ตัวเทคนิคของวิ ธีการท�ำวิจัย วิธีวิทยานั้น
หมายความถึงการเชื่อมโยงความคิ ดในระดับต่างๆ ในขั้นตอนต่างๆ ของการท� ำการ
วิจัย เริ่มตั้งแต่การตั้งโจทย์ ประโยคที่ใช้ในโจทย์จะบ่งบอกทิศทางการท� ำวิจัยว่า
จะตอบค�ำถามประเภท why หรือ what หรือ how นั่นก็คือ โจทย์มุ่งจะอธิบาย
ปรากฏการณ์หรือเพียงแต่จะเล่าหรื อพรรณนาสิ่งที่เกิดขึ้น นอกจากนั้น ในโจทย์ก็
ยังประกอบด้วยมโนทัศน์ส�ำคัญที่เป็นกุญแจของการวิจัย จากนั้นในสมมติฐาน เรา
จะเห็นการเชื่อมโยงมโนทัศน์หรือตัวแปรต่างๆ ชัดเจนขึ้น การอธิบายความเชื่อมโยง
ที่ละเอียดขึ้น อาจอยู่ในส่วนของกรอบคิดในการท�ำวิจัย ซึ่งงานบางชิ้นจะระบุ ไว้
ชัดเจนว่ามีกรอบคิดอย่างไรในขณะที่งานหลายๆ ชิ้น แม้จะมิได้ระบุประเด็นนี้ชัดเจน
แต่เราก็จะเห็นได้ในกระบวนการน�ำเสนองานวิจัยว่า มีการใช้รูปแบบการวิเคราะห์