งานวิจัยวัฒนธรรมภาคเหนือ 27
การศึกษาพิธีกรรมในการเข้าทรงผีเจ้านายในสังคมเมืองเชียงใหม่ได้ ชี้ให้
เห็นถึงการดิ้นรนต่อสู้ของกลุ่มคนในสังคมเมืองบางส่วน ซึ่งพยายามตอบโต้ กับ
ทิศทางของการพัฒนาความเป็นเมืองในปัจจุ บัน ที่มักจะอยู่นอกเหนือการควบคุม
ของพวกเขามากขึ้นทุ กที ขณะที่ เปลี่ยนแปลงให้พวกเขาเป็นปั จเจกชนมากขึ้น
จนไม่เห็นความส�ำคัญของพื้นที่ส่วนรวม พวกเขาจึงหันมาช่วงชิ งพื้นที่ทางวัฒนธรรม
ของพิธีกรรมในการเข้ าทรง ที่อาจจะยังอยู่ในความควบคุมของพวกเขาอยู่บ้าง เพื่อ
ช่วยให้พวกเขาสามารถบริโภคความหมายของการย้อนยุคได้อย่างไร้ขีดจ�ำกัดและ
เลือกใช้ชีวิตอยู่ในสังคมเมืองอย่างแตกต่างหลากหลาย แทนการปล่อยให้ชีวิตของ
พวกเขาต้องถูกฉุดกระชากลากถูให้พัฒนาไปในทิศทางเดี ยวเท่านั้น
ส�ำหรับพื้นที่วัฒนธรรมมิติสุดท้ายนั้น ผู้เขียนบทความได้วิเคราะห์เพิ่มเติม
ว่าเป็นพื้นที่การเมืองของอัตลักษณ์ของกลุ ่มคนที่หลากหลาย ซึ่งพยายามเข้ ามา
ช่วงชิงพื้นที่ของสั งคมสมัยใหม่ โดยเฉพาะกลุ่มคนที่ต้องเผชิญกับปัญหาผลกระทบ
ด้านลบของสังคมสมัยใหม่เอง ไม่ว่าจะเป็นปัญหาสุขภาพ ปัญหาแรงงาน และ
ปัญหาสภาวะข้ามแดน พวกเขาจะสร้างอัตลักษณ์ด้วยการช่วงชิงความหมายของ
การพัฒนาในสังคมสมั ยใหม่ ซึ่ งเกี่ยวข้องกับการสร้างความหลากหลายของความรู้
ในฐานะที่เป็นทุ นทางวัฒนธรรม และการเสริมสร้างพลังของความเชื่อ ศาสนา
ความเป็นชุมชน ท้องถิ่น และชาติ ในฐานะที่เป็ นสิทธิทางวัฒนธรรมและสิ ทธิชุมชน
ซึ่งกลายเป็นพื้นฐานของการเคลื่อนไหวต่ อสู้เพื่ออัตลักษณ์ ของกลุ่มชนที่มีความ
หลากหลายในสังคมมากขึ้น
แม้บทความนี้จะเน้นศึกษาเฉพาะประเด็นวัฒนธรรมกับการพั ฒนาก็ตาม แต่
ได้พยายามเชื่อมโยงและร้อยเรียง ทั้งแนวความคิดและประเด็นต่างๆ ที่เป็นหัวข้อ
ศึกษาในบทความอื่นๆ ด้วย รวมทั้งหัวข้อศึกษาของบทความสุดท้ายของหนังสือ
เล่มนี้ของ กาญจนา เงารังสี ชูพินิจ เกษมณี และหทัยชนก อินทรก�ำแหง ซึ่งศึกษา
เฉพาะพลังความคิ ดและภูมิปัญญา เพราะถือเป็นพื้นที่วัฒนธรรมที่ส�ำคัญพื้นที่หนึ่ง
ในการสร้างอัตลักษณ์ชาติพันธุ์และการช่วงชิงทิศทางการพัฒนาของกลุ่มคนต่างๆ
ส่วนบทความสุดท้ายได้ แยกแยะพลังความคิดและภูมิปัญญาออกเป็นด้าน
ต่างๆ เริ่มจากพลังความเชื่อทางศาสนาในการสร้างอัตลักษณ์ของท้องถิ่น ซึ่งงาน