296 โสวัฒนธรรม
ประวัติศาสตร์ วัฒนธรรมและโบราณคดีท้องถิ่นอย่างบูรณาการ จุดเด่นของท่าน
คือความพยายามในการไม่ใช้กรอบและสายตาตะวันตกมองวัฒนธรรมในภูมิภาค
แรงผลักดันจากการสนับสนุนการศึกษาทางมนุ ษยศาสตร์และสังคมศาสตร์
ในภาคตะวันออกเฉี ยงเหนือ จากปัญหาของการที่ เกิดค�ำถามมากมากมายที่เกิด
จากความไม่ประสบความส�ำเร็ จในการพัฒนาวิทยาศาสตร์และเทคโนโลยี ใน
ภูมิภาค ปัญหาของสถาบันอุดมศึกษาท้องถิ่นที่ผลิตบุคลากรทางการศึกษาที่เป็น
สถาบันท้ องถิ่นแต่ไม่ค่อยได้รับการสนับสนุนทุนในการวิจัยท้องถิ่นอย่างจริงจัง
จากปีพุทธศักราช 2521 เป็นยุคแห่ งการบุกเบิกกระบวนการศึกษาชุ มชนท้องถิ่น
นักวิชาการทางมนุษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ท้องถิ่นเริ่มต้นเข้ามาเริ่มการศึกษา
ค้นคว้าวิจัยในช่วงทศวรรษนี้ ม.ร.ว.อคิน รพีพัฒน์ เป็นหนึ่งในนักวิชาการหลั กที่
มีบทบาทต่อการศึกษาวิจัยชุมชนท้องถิ่น ไม่ เพียงแต่การเข้ามาท�ำการวิจัยใน
ท้องถิ่นภาคตะวั นออกเฉียงเหนือเท่านั้น ท่ านยังได้เข้ามาสู่ การท�ำงานในท้ องถิ่น
อย่างแท้จริงจากการย้ ายเข้ามารับราชการในมหาวิทยาลัยขอนแก่นจนหมดวาระ
การบริหารสถาบันวิจัยและพัฒนาของมหาวิทยาลัย
ดังนั้นจากภูมิหลังของการศึกษาค้นคว้าดังที่กล่าวมาแล้ว งานศึกษาด้านศิลป
วัฒนธรรมในภูมิภาคตะวันออกเฉียงเหนือจึงปรากฏอยู่ใน 2 มิติคือ ด้านหนึ่งเป็น
สาระความรู้ที่มาจากการรวบรวมของปราชญ์ท้องถิ่น รวมทั้งผู้สนใจแสวงหาความรู้ใน
ท้ องถิ่น ทั้งนี้รวมทั้งความพยายามในการรวบรวมข้อมูลจัดท�ำต�ำรา ตลอดจนฐานข้อมูล
วัฒนธรรมท้องถิ่น ในอีกด้านหนึ่งความรู้ทางศิลปวัฒนธรรมที่มาจากการวิจัยด้วยวิธี
วิทายทางมนุษยศาสตร์ สังคมวิทยา มานุษยวิทยา ซึ่งในกรณี หลังนี้ค่อนข้างประสบ
ปัญหาเนื่องจากการวิจัยทางมนุ ษยศาสตร์และสังคมศาสตร์ไม่ค่อยได้รับการสนับสนุน
มากนัก เหตุผลเนื่องจากความเข้าใจว่างานด้านศิลปวัฒนธรรม เป็นเพี ยงการละเล่นการ
แสดงและดนตรี ไม่มีความส�ำคัญและไม่มีความจ�ำเป็นในทางการพัฒนาเศรษฐกิจ
ดังนั้นผลงานทางด้ านศิลปวั ฒนธรรมอันมีหลักฐานเป็นที่ประจักษ์ในช่วง
ทศวรรษนี้ จึงเป็นการศึกษาค้นคว้าเพื่อรวบรวมและเรียบเรียงองค์ความรู้ อาจกล่าว
ได้ว่ากระบวนการแสวงหาความรู้ในลักษณะนี้เป็นการวิจัยความรู้ท้องถิ่น จากคน