งานวิจัยวัฒนธรรมภาคอีสาน 297
ท้องถิ่นภายใต้ กระบวนการแสวงหาความรู้ ที่ไม่ได้ใช้กรอบแนวคิดการวิจัยแบบ
นักวิชาการที่ผ่านกระบวนการเรียนรู้การวิจัยตามแบบอย่างทางวิชาการแบบ
ตะวันตก การรวบรวมงานศิลปวัฒนธรรมนอกระบบการวิ จัยที่น่าสนใจเช่น หนังสือชุด
เฉลิมพระเกี ยรติพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวฯ เรื่อง พัฒนาการทางประวัติศาสตร์
เอกลักษณ์และภูมปัญญา จังหวัดต่างๆ ทั้ ง 19 จังหวัด 19 ชุดจัดพิมพ์โดย
กรมศิลปากร ระหว่างปีพุทธศักราช (2542)-(2544) ผลงานทั้ง 19 จังหวัดมาจากการ
ค้นคว้า รวบรวมและเรียบเรียงโดยนักวิชาการในท้องถิ่นแต่ละจังหวัด โดยเฉพาะ
อย่างยิ่งความรู้ทางศิลปวัฒนธรรมและภูมิปัญญาท้องถิ่น เมื่อเปรียบเทียบกับงาน
วิจัยตามวิ ธีวิทยาของการวิจัย งานวิจัยส่วนใหญ่เป็นวิทยานิพนธ์ของการศึกษาของ
ในระดับมหาบัณฑิตและดุษฎีบัณฑิตของสถาบันอุดมศึกษาหลักในภูมิภาคเช่นใน
หลักสูตรไทยคดีศึกษา หลักสูตรไทยศึกษาและบางส่วนที่เป็ นการศึกษาในหลักสูตร
สถาปัตยกรรมศาสตร์ สังคมศาสตร์และศิ ลปศาสตร์ เมื่อเทียบสัดส่วนกับงานวิจัย
ของนักวิจัยที่ได้รับจากแหล่งทุนที่สนับสนุนการวิจัยทางศิลปวัฒนธรรมถือว่ามีผล
งานจ�ำนวนน้อยกว่า
ส�ำหรับการส�ำรวจความรู้การวิจัยวัฒนธรรมด้ านศิลปวัฒนธรรมมีทิศทาง
การวิจัยที่หลากหลาย ทั้งในประเด็น เนื้อหารวมทั้ งกลุ่มตัวอย่างตลอดจนขอบเขต
พื้นที่ของการศึกษา จากการประมวลผลงานการศึกษาค้นคว้าและวิจัยทางด้านศิลป
วัฒนธรรมในช่วงทศวรรษ (2540) ได้ข้อสรุปที่ส�ำคัญ 3 ประการคือ
ประการแรก ประเด็นการศึกษาด้านศิลปวัฒนธรรมในส่ วนของงานศิลปะ
ร่วมสมัย ยังไม่ ปรากฏในช่วงทศวรรษนี้ แต่ สถาบันการศึกษาในภูมิภาคได้ เริ่ม
มีการจัดตั้งหอนิทรรศการศิลปะในช่วงต้นศตวรรษ (2540) ได้มีการจัดกิจกรรม
เชิดชูเกียรติศิลปิ นร่วมสมัยและนิทรรศการแสดงผลงาน อันเป็นจุดเริ่มต้ นที่จะ
ท�ำให้เกิ ดกระบวนการวิจัยต่อไป ผลงานทางศิลปะส่ วนใหญ่เป็นการศึกษาทาง
ประวัติศาสตร์ศิลปะท้องถิ่น โดยเฉพาะงานจิตรกรรมฝาผนังสิมหรือโบสถ์ อย่างไร
ก็ตามกระบวนการคิดซ�้ำในด้านวิธีวิ ทยาในการศึกษา กลับกลายเป็นผลให้งานวิจัย
ดังกล่าวมีความน่าสนใจน้ อยลง เพราะเกือบทั้งหมดของผลงานต่างมุ่ งให้ความ
สนใจไปที่รูปแบบ สี และกระบวนการเล่าเรื่องราวที่ปรากฏในงานจิตรกรรม ทั้งที่