172 ถกเถียงวัฒนธรรม
สองน่าจะเหมาะสมแล้ วกั บประเด็นศึกษา นอกจากนี้งานนี้ยังใช้วิธีเก็บข้อมูลที่
หลากหลาย คือ เก็บข้อมูลจากเอกสาร การสังเกตและสัมภาษณ์ แบบไม่เป็นทางการ
ในการน�ำเสนอภาพความสัมพันธ์ของการเปลี่ยนแปลงดังกล่าว ผู้วิจัยได้
น�ำเสนอบริบทของการเปลี่ยนแปลงโดยรวม คือ สภาพพื้นที่และประวัติศาสตร์ท้องถิ่น
ของจังหวัด อ�ำเภอ ต�ำบล และหมู่บ้าน โดยชี้ให้ เห็นว่าลาวครั่งเป็นประชากรส่วนใหญ่
ของบ้ านโคก และได้น�ำเสนอความเป็นมาของลาวครั่งที่บ้ านโคก ซึ่ งได้ให้
รายละเอียดเป็นอย่างดี มีประโยชน์ต่อการเข้าใจลาวครั่งบ้านโคก ในบริบทที่เป็น
หมุ่บ้านหนึ่ง ภายใต้การปกครองของรัฐไทย นอกจากนี้ก็น�ำเสนอการจัดระเบียบ
สั งคมภายในชุมชน เช่น ลักษณะครอบครัวและเครื อญาติ การแต่งงาน การสืบทอด
มรดก การแบ่งแรงงานในครัวเรือน กลุ่มสังคมต่างๆ เช่นกลุ่มแลกเปลี่ยนแรงงาน
และกรรมการวัด และชนชั้นทางสังคม ที่ส�ำคัญได้น�ำเสนอระบบความเชื่อ และ
พิธีกรรมของชุ มชนซึ่งมีทั้งความเชื่อและพิธีกรรมทางศาสนาพุทธ กับความเชื่อ
และพิธีกรรมทางผี ซึ่งเป็นความเชื่อดั้งเดิม โดยมีรายละเอียดที่ ท�ำให้เข้าใจความคิด
และชีวิ ตลาวครั่งเป็นอย่างดี และในบทส� ำคัญก็ได้น�ำเสนอการเปลี่ยนแปลงของ
ระบบเศรษฐกิจ ซึ่งจัดแบ่งออกเป็นสามช่วงเวลา ในแง่ของข้อมูลแล้วงานนี้นับว่า
ดีมาก แต่ปรากฎว่ายังไม่ได้ตอบโจทย์ของตัวเองอย่างสมบูรณ์เกี่ยวกับผลกระทบ
ของพืชเศรษฐกิจ และการผลิตทางการค้าที่มีต่อระบบวัฒนธรรมของชุ มชน ท�ำให้
น�ำมาใช้ประโยชน์ในการสั งเคราะห์ประเด็นเรื่ องการเปลี่ ยนแปลงและการปรับ
ตัวทางวัฒนธรรมได้น้อย หากใช้งานนี้ในประเด็นเรื่ องวิถีชีวิตชุมชนงานนี้นับว่า
สมบูรณ์แบบ เพราะเพียบพร้อมด้วยข้อมูลที่ช่วยให้เข้าใจชีวิตชุมชนลาวครั่งที่บ้านโคก
ปัญหาส�ำคัญของงานก็คือไม่ได้ใช้แนวคิ ดที่กล่าวอ้างมาเป็นกรอบในการ
เก็บข้ อมูล และวิเคราะห์ข้อมูล กลับใช้วิ ธีการที่ไม่เหมาะสมเพื่อตอบโจทย์วิจัย
กล่าวคือ พยายามตอบตามสมมุติฐาน 9 ข้อ ที่น� ำไปสู่การเกิดพืชพาณิชย์ เช่ น
สนธิสัญญาบาวริ่ ง ทุนนิยม แผนพัฒนาสั งคม และเศรษฐกิจสังคมแห่งชาติ และ
การเปลี่ยนแปลงสภาพแวดล้อมทางกายภาพ เป็นต้น โดยที่ไม่มีการอภิ ปราย
หลักเหตุ ผลที่น�ำไปสู่ ข้อสมมุ ติฐานดังกล่ าว และสมมุติฐานก็ไม่ได้ น�ำไปสู่