174 ถกเถียงวัฒนธรรม
ข้อเสนอแนะโดยรวม นักวิจัยควรมี ความชัดเจนในการเลือกโจทย์
และแนวคิดให้สอดคล้องกั น และควรใช้ประโยชน์จากแนวคิดในการเก็บข้ อมูล
และวิเคราะห์โดยที่พิจารณาความสัมพั นธ์ระหว่างแนวคิ ดกั บข้อมูลเชิงประจักษ์
ให้ชัดเจน แต่ไม่ยึดติดกับแนวคิดจนเกิ นไปจนกระทั่งน� ำมาเป็นค�ำตอบ เพราะ
ปรากฎการณ์ในภาคสนามอาจจะมีความซับซ้ อนและหลากหลาย จึงจ�ำเป็นต้อง
พัฒนาแนวคิดของตนเองในการวิเคราะห์ด้วย นอกจากนี้การเลื อกแนวทางการวิจัย
ที่เหมาะกับโจทย์ก็ มีความส�ำคัญด้วยอย่ างยิ่ง นักวิจัยจึงควรติดตามอ่านแนวคิด
และงานวิจัยใหม่ๆ ที่จะช่วยให้นักวิจัยได้ตั้งค�ำถามที่ น่าสนใจ มีประโยชน์ ในการ
ท�ำความเข้าใจประเด็นวิจัยได้อย่างลึกซึ้งในเรื่องที่ ต้องการหาค�ำตอบต่อไป
โดยภาพรวมแล้ วงานวิจัยภาคกลางได้ ให้ความรู้ที่ค่อนข้ างแน่นเกี่ยวกับ
สาเหตุ ของการมีกลุ ่มชาติพันธุ์ ที่หลากหลายในภาคกลาง ในประวั ติศาสตร์
อันยาวนานเกี่ยวกับสงครามในสมัยปลายพระเจ้ากรุงธนบุรีจนถึงต้นรัตนโกสินทร์
แต่ยังให้ความสนใจน้อยกับสาเหตุใหม่ๆ เช่นการย้ายถิ่น การแสวงหาอาชีพใหม่
หรือสงครามสมัยใหม่ที่ท�ำให้มีกลุ่มใหม่ๆ ขึ้ น และแม้ว่าบางกลุ่ มเป็นเพียง “ผู้ลี้ภัย”
หรือ “ผู้พลัดถิ่น” ก็อาจน่าสนใจที่ท�ำการศึกษา
นอกจากนี้ในการศึกษาประวั ติศาสตร์การตั้งถิ่นฐาน นักวิจัยมักศึกษาเฉพาะ
ชุ มชน ท�ำให้ไม่เห็ นภาพรวมและความสอดคล้องกับข้อมูลในบางกรณี การร่วมมือ
ของนักประวั ติศาสตร์ นักภาษาศาสตร์ และนักมานุษยวิทยาที่พินิจพิเคราะห์
เกี่ยวกับกลุ่มต่างๆ ที่เกี่ยวข้อง เช่นกลุ่มใช้ภาษาตระกูลไท โดยพิจารณาหลักฐาน
ร่วมกัน อาจจะท�ำให้มีความน่าเชื่อถือในข้อสรุปมากขึ้น และประเด็นบางประเด็น
อาจจะกระจ่างขึ้น
ส่ วนแนวคิดเรื่องความหลากหลายชี วิ ตชุ มชนชาติพันธุ ์ มีข้อมูลมาก
พอสมควร แต่เน้นการพรรณนากันเป็นส่วนใหญ่ ท�ำให้เอามาใช้ประโยชน์ ในเชิง
ทฤษฎีไม่ได้มากเท่าที่ควร นักวิจัยรุ่นต่อไปน่าจะศึกษาโดยมีการตั้งประเด็นโจทย์
ที่เชื่อมโยงระบบย่อยของวัฒนธรรมให้เหมาะกับปรากฎการณ์ ที่ตนเองสนใจ
อาจจะช่วยท�ำให้ งานวิจัยมีความหมายต่อนั กวิจัยคนอื่นมากขึ้น และพยายามใช้วิธี